ALAY KAY PADRE BURGOS

(Kolum)

SAPAGKAT lumilitaw na wala man lamang nakaalaala na kapanganakan noong Pebrero 9 ni Padre Jose A. Burgos, at walang parangal na idinaos para sa kanya ang kinauukulang ahensiya ng gobyerno, minabuti naming ialay sa kanyang alaala ang kolum na ito ngayon. Isinilang noong 1837 sa Vigan, Ilokos Sur, isa siya sa tatlong paring martir — sina Mariano Gomez at Jacinto Zamora ang dalawa pa — na ipinabitay ng mga Kastila dahil sadyang pinagbintangang kasapakat ng nag-alsang mga trabahador sa pagawaan ng barko o baradero sa Cavite (Cavite Mutiny, Enero 20, 1872). Hindi siya ipinabitay dahil sa pangyayaring iyon kundi kinainggitan siya ng mga prayle sapagkat siya ang kura paroko ng Katedral ng Maynila. Pinag-initan siya dahil isinulong niya ang sekularisasyon at sinikap ngang ipabitay nang malaon sapagkat ibinunyag niya at mahigpit na tinuligsa ang pangunguwarta ng Simbahan

Sa palagay namin, isa siyang pangunahing intelektuwal at eskolar ng kanyang panahon. Dahil sa kanyang mga akda, lalo na ang “La Loba Negra,” nalathala noong 1869, naimpluwensiyahan niya nang husto ang kaisipan ni Gat. Jose Rizal. Sa mga obra nga ni Rizal, may mga linya at bahaging hindi maikakailang hinango niya mula sa mga akda ni Burgos. Naging malaking inspirasyon nga ni Rizal si Burgos kaya inihandog niya ang “El Filibusterismo” sa alaala ng tatlong paring martir kaya marahil parehong mag-aalahas na hindi malaman kung saan nanggaling, nagbalik sa Pilipinas upang maghiganti sa mga prayle, sina Melgar (pangunahing tauhan sa La Loba) at Simoun (pangunahing tauhan sa Fili) at, bukod dito, malinaw din ang pagkakahawig ng wakas ng nabanggit na dalawang obra.

Nakasulat si Burgos ng mga 44 na aklat na karamiha’y naghahantad at tumututol sa pandurugas ng Simbahan noon gaya, halimbawa, ng mga sumusunod: “Es Verdad Los Milagros,” “Mare Magnum,” “Ritualets Idolatricos de la Santificacion,” “Filipinas, Estelas de Sangre,” “La Lucha de la Religion Contra La Ciencia,” “Los Conflictos de la Religion y El Estado,” at marami pang iba. Pangunahing naisalba ang “La Loba Negra” kaya may mga sipi pa ngayon, ngunit nakalulungkot na pahirapang makita sa mga aklatan ang marami niyang mga obra.

Hinangaan namin si Burgos sapagkat siya marahil ang kaunaunahang Pilipinong nagtaguyod sa sosyalismo kontra sa mapang-aliping kapitalismo (nasa La Loba) na, ayon sa kanya, “ay hawak lamang ng iilang malalaking negosyante.” Makabuluhan din, lalo na sa kasalukuyang henerasyon, ang kanyang payo: “mahalin nang higit sa lahat ang bayan at ihanda ang sarili sa higit pang madugong pakikibaka laban sa mapagpanggap na mga pulitikong ipinanganganak na parang lumot sa kapinsalaan at kahihiyan ng lipunan na ang tanging layunin sa buhay ay walang iba kundi ang kapakanang pansarili sa pawis at sakripisyo ng sambayanan.”

Batay sa mga pagsusuri ni Padre Burgos — sinangguni pa niya ang sumusunod na mga aklat: “Los Milagros y Sus Variados Origenes” ni Joanes Marcellious (Lieja, 1568), “Organum Milagrorum Orbis Catalicuom” ni Silvious Doane (Paris, 1570), “Los Milagros Sanctii” ni Cuatro Fois Tulien (Baslo, 1610) at “Orbis Milagrorum Act” ni Sigismund Giancourt (Leipzig, 1703) — sinabi niya, at ikinamulat namin: “ang mga milagro ay isang maliwanag na panlilinlang sa mga taong kapos sa pagmumuni at may sirang kaisipan. Subalit kailangang gamitin ito ng Simbahang Katoliko para sa kanyang kayamanan, at para sa luho, kapritso at karangyaan ng mga paring may mga tiyang nagsisitaba dahil sa kasaganaan sa mga pagkain at masasarap na alak.”

Nang makilala ni Burgos sa Maynila si Padre Miguel de Machuca na nanunungkulan sa isang otel malapit sa kuweba ng Birhen ng Monserrat, Espanya, natandaan niya na sinabi ng nabanggit na paring Kastila: “Walang napakabuting negosyo gaya ng mga milagro. Maluwag na nalilikom ang salaping ninanais na makamit nang hindi na kailangang pagurin ang isip at bibig sa pananalangin sa misa at mag-akyat-manaog pa sa mga kumbento.”

Ayon kay Burgos, batay sa aklat ni Padre Leon Taxil, nag-iimbento ng mga milagro ang Vatican: “ang mga hiwaga ng Batikano ay isang kumpol na pananalaysay ng mga laboratoryo, mga lihim na silid at iba pang pook sa loob ng palasyo ng Papa, pati ng isang lupon ng mga paring nag-aaral sa sistema ng pagpapalitaw ng mga milagro xxxxx para mapayaman ang Batikano xxxxx nagsisigamit ng isang mahabang listahan ng mga aparatong lihim na isinisilid sa loob at labas ng katawan ng mga santo, at malalaking krus na ginagamit sa pagpapalitaw ng mga bagay na kahanga-hanga gaya ng dugong artipisyal, tinig o boses, pati ng luha, at iba’t ibang artipisyal ding kilos ng katawan ng mga santo.”

Binigyang-diin pa ni Burgos na batay sa aklat ni Lifenberg Layden, “Orbis Miraclii,” 1566, na “sa Batikano sa Roma, nagkaroon ng isang kawanihang napakaayos, punung-puno ng di mabilang na katangi-tanging mga aparato. Pinamamahalaan ito ng matatalinong pari na iniuukol ang buong buhay sa pag-aaral at paglikha ng mga milagro, pati ng pamamaraan kung paano mapalalago ang kayamanan ng Simbahan at ng relihiyong Katolika Apostolika Romana. Pinag-aaralan nila araw-gabi ang pinakamahusay na paraan upang makuha ang salapi ng bayan. Ang industriya o pangangalakal, ang kimika, ang parmasya, at ang talino ng tao ay para-parang nagtutulungan sa mga laboratoryo ng Batikano.”

Sa mismong mga parokya noon sa Ilokos, natuklasan ni Burgos na labis na pinagkakakitaan ng Simbahan ang mga santo — gaya nina San Vicente at San Isidro — dahil milagroso diumano. Lumitaw na inuka ang loob ng ulo ni San Isidro, nilagyan ng asin at ilang patak na tubig saka sinakluban ng maayos na peluka na, di nga kasi, mamamawis ang mukha sa kalaunan dahil sa init ng panahon. Sa ganito ring proseso, binubutasan pa nang maliit ang gilid ng mga mata ng santo, hinahaluan ng artipisyal na dugo ang asin, kaya tiyak na luluha iyon ng dugo at sasabihing milagro. Lihim na binubuhat naman ng sakristan si San Vicente kung gabi, dinadala sa bukid at pinuputikan saka ibabalik sa altar upang makita ng mga nagsisimba kinaumagahan na nagmilagro nga ito.

Sapat na marahil ang mga nabanggit upang gunitain at papurihan si Padre Jose Apolonio Burgos. Makatuwiran lamang na patuloy siyang parangalan ng sambayanang Pilipino bilang mapagmahal sa katotohanan at huwaran ng makabayan at progresibong kaisipan.

Pebrero 11, 2007

Advertisement

Read Full Post »

Maghaleluya Sa Kaitaasan

(Kolum)

KAHIT hindi ang pagdami ng populasyon ang pangunahing dahilan ng paglaganap ng karalitaan kundi, higit sa lahat, ang tiwaling balangkas ng  lipunang kontrolado lamang ng iilan ang pambansang ekonomiya’t pulitika, mahirap pa ring pasubaliang responsabilidad ng Simbahan na tumulong – sa pamamagitan ng pulpito at mga patakaran nito – sa pagkontrol sa mabilis na pagdami ng populasyon habang, sa kabilang banda, lumulubha ang krisis sa pagkain, lupa’t pabahay, kalusugan at edukasyon, at iba pang pangangailangan ng nakararaming miserableng  mga mamamayan.

 

     Batay sa datos ng NSO (National Statistics Office), umabot na ng  88.57 milyon ang populasyon ng Pilipinas  noong Agosto 1. 2007, gayong  76.5 milyon  lamang ito noong 2000.  Ibig sabihin, naragdagan na agad ito ng 12.07 milyon sa loob lamang ng pitong taon at, ayon sa pagsusuri, mga 2.1% ang patuloy na madaragdag taun-taon kung hindi mahahadlangan ang mabilis na produksiyon ng sanggol sa bansa.  Ano, kung gayon, ang magiging resulta nito?  Tiyak, milyun-milyong mamamayan ang masasadlak sa higit pang karalitaan, “kulang sa pera, kulang sa damit, kulang sa pagkain, walang lupa, walang bahay, walang-wala,” sabi nga ng isang makata.

 

     Samantalang ipinangalandakan ni Papa Benedict XVI sa kanyang pagdalaw sa Amerika kamakailan ang kapakanang panlipunan at kahalagahan ng mga karapatang pantao, lubhang balintuna naman na, magpahanggang ngayon, mahigpit na tinututulan ng Simbahan at itinuturing nitong  imoral ang artipisyal na “birth control” o paggamit ng kondom, IUD (intra-uterine device), pildoras at iba pang panghadlang sa pagbubuntis.  Sagad nga hanggang langit ang pagtutol ng Simbahan sa aborsiyon o puwersahang paglalaglag sa nabubuong “fetus” sa obaryo ng ina pero aborsiyon na ba ang hadlangan lamang na  magtagpo ang semilya ng lalaki at itlog ng babae?  O baka ang onanismo o pagsasalsal ay aborsiyon na rin sa makitid na pananaw ng Simbahan?

 

     Waring doble-kara tuloy ang paninindigan ng Simbahan sa bagay na ito.  Noong dekada ’60 nang kainitan ng giyera sibil sa dating Belgian Congo, pinahintulutan ng Vatican na uminom ng pildoras ang mga madre doon upang hindi mabuntis kung sakaling magahasa ngunit, noong dekada ’90, sa digmaan ng Serbia at Kosovar, tinuligsa naman ni Monsignor Elio Sgreccia – tagapayo ng Papa noon – ang pag-inom din ng pildoras ng kababaihang Kosovar upang hindi mabuntis dahil ginagahasa ng mga sundalong Serbian.  Ano nga ba ang pagkakaiba ng mga madre sa kababaihang Kosovar?  O banal na espiritu lamang ang puwedeng bumuntis sa mga madre, halimbawa’y gaya ng nangyari diumano sa ina ni Noah at sa ina naman ni Jesus nang malaon?

     

     Natural, hindi makatarungang ilaglag mula sa obaryo ng ina ang nabubuong sanggol kung bunga ng mataos na pagmamahalan.  Pero kung produkto ng panggagahasa, sabi nga ni Dr. Eva Sabachi ng Marie Stopes International tungkol sa mga babaing Kosovar,   “pinakamasamang magagawa ng Vatican na payagang isilang ng mga babaing iyon ang bunga ng panggagahasa, lalo na’t ang gumahasa sa kanila’y mismong pumatay sa kanilang mga asawa at kapatid.” 

 

      Nabanggit nga lamang sa Bibliya ang aborsiyon sa Exodus 21:22-25 na napakalayo sa pakahulugan ngayon ng Simbahan at  waring itinuturing na nitong aborsiyon na rin ang artipisyal na “birth control” kaya tinututulan at tinututulan nito ang paggamit ng kondom, IUD, pildoras at iba pang panghadlang sa pagbubuntis para mahadlangan ang mabilis na pagdami ng populasyon.  Sa naturang teksto, parurusahan ang sinumang lalaking nanakit ng buntis na naging dahilan upang ito’y makunan o malaglag ang ipinagbubuntis. Wala namang sinabing aborsiyon na ang paghadlang pa lamang sa pagbubuntis.

 

       Makatuwiran tuloy, at lubhang napapanahon, na ibasura na ng Simbahan ang napakamoralista’t  panatikong paniniwala nito tungkol sa aborsiyon at, sa halip, ipahintulot na nito sa kanyang mga deboto ang artipisyal na “birth control” upang mahadlangan ang mabilis na pagdami ng populasyon at  paglaganap tuloy  ng karalitaan.   Maisusulong pa ng Simbahan, kung tutuusin,  ang sinasabi ni Papa Benedict XVI na kapakanang panlipunan.  Alin nga ba ang higit na imoral at kasalanang mortal: ang paggamit ng kondom, IUD, pildoras at mga katulad nito o ang pagpapahintulot na lumaganap ang karalitaan at gawing higit pang miserable ang pamumuhay ng nakararaming mamamayan?

 

     Sabagay, sa kabilang banda, patuloy namang  yumayaman ang Simbahan  sa pawis at dugo  ng milyun-milyon at mabilis na nararagdagan nitong   mga deboto hindi lamang sa Pilipinas kundi sa buong mundo.  Batay sa pinakahuling mga datos,  mga $1 trilyon na ang yaman nito ngayon at, dahil sa kayamanan  nito,  nagawa pa nga nitong magbayad ng $2 bilyon mula lamang noong 1950 sa mga biktima ng pagmomolestiyang seksuwal ng mga 4,000 pari nito  sa Amerika lamang. 

 

     O talagang mapapalad ang mga maralita at mapasasakanila ang kaharian ng langit kaya tinututulan ng Simbahan ang artipisyal na “birth control” at doble-kara, hanggang ngayon, ang paninindigan nito sa bagay na ito?  Hindi bale na ngang dumami nang dumami sa mundo ang miserable ang buhay – sa punto ng Simbahan – basta’t huwag kalilimutang maghaleluya sa kaitaasan.    

Read Full Post »

DASAL ANG SOLUSYON, ANAK NG GALUNGGONG

(Kolum)

HINDI namin maunawaan hanggang ngayon kung bakit matapos maibagsak ang diktadurang Marcos dahil nagmilagro diumano ang Birhen sa Edsa batay sa paniniwala ng mga nagmumumog ng agua bendita, nag-aalmusal ng ostiya at nag-uunan ng Bibliya, lagi’t laging nananawagan ang pambansang liderato ng isang araw na pagdarasal sa tuwing tumitindi ang mga problema ng bansa. Maaalaala, sa panahon na lamang ni dating Presidente Joseph Estrada, idineklara pang pista opisyal ang Nobiyembre 13 bilang “pambansang araw ng pagdarasal at pag-aayuno” sa paniniwalang malulutas sa pamamagitan ng mga panalangin ang naghambalang at grabeng problema ng bayan, unang-una na ang papalubha’t lumalaganap na karalitaan.

Hindi tuloy naming maiwasang maalaala si Juli ng “El Filibusterismo” ni Rizal na nangailangan ng P500 upang matubos sa kamay ng mga tulisan ang amang si Kabesang Tales. Matapos maibenta ang ilang alahas, nakalikom lamang siya ng P250 inilagay sa altar ng kanilang bahay, nagdasal nang nagdasal hanggang sa makatulog, taimtim na ipinanalanging maging P500 iyon kinaumagahan, ngunit P250 pa rin nga nang siya’y magising.

Sabagay, sa mga bansang naduran ng Katolisismo, nakaugalian na ngang idulog sa kung sinu-sinong santa at santo ang anumang mga problema, personal man o pambansa. Dinaraan sa mga ritwal at seremonyas ang lahat na yata ng bagay kaya karaniwan na ang pagnonobena, pagpapamisa, pagpuprusisyon, pagpapabendisyon at pagdaraos ng pista para sa kinikilalang mga patron sa mga bayan-bayan sa buong kapuluan.

Sa kabila ng debosyong ito sa kapangyarihan o bisa diumano ng mga dasal at ritwal ng Katolisismo, lumilitaw namang pinakamaralitang mga bansa ngayon sa mundo ang mga nahumaling sa bendisyon ng Simbahan tulad na lamang ng Pilipinas sa Asya at ng maraming bansa sa Amerika Latina. Sa kabilang banda, naging maunlad at industriyalisado ang mga bansang hindi nangunyapit sa mga teoriyang panrelihiyon ng Simbahan at, sa halip, kumilala’t nagpahalaga sa nagagawa ng siyensiya at teknolohiya.

Kung tutuusin, higit na masama, ang mga paniniwalang panrelihiyon ang nagbunsod pa ng karumaldumal na mga pagpatay at pag-iiringan ng maraming tao noon pa mang naunang mga sibilisasyon. Katunayan, nang ilunsad ni Papa Urbano II ang Unang Krusada noong 1095 para agawin ang Lupang Banal sa kamay ng mga hindi Kristiyano, isinigaw nila sa buong Europa na “kagustuhan ng Diyos” iyon kaya libu-libong Hudyo at Muslim — kabilang ang mga bata — ang walang patumanggang pinatay, pinutulan ng ulo, at iniuwi sa kanilang kampo ang mga ulong iyon at itinuring na “kalugud-lugod na tanawin para sa mga anak ng Diyos.”

Hanggang sa Ikaapat na Krusada, nagpatuloy ang kagimbal-gimbal na mga pagpatay sa mga kalaban ng paniniwala ng Simbahan. Nang mapasok ng mga Kristiyano ang Jerusalem, ayon sa mananalaysay na si Raymond ng Aguilers, “lampas tuhod ng mga kabayo ang bumahang dugo sa templo ni Solomon. Isa iyong kahanga-hangang paghuhukom ng Diyos na umapaw sa lugar na iyon ang dugo ng mga hindi nananampalataya.”

Pinakamalagim din sa kasaysayan ng Kristiyanismo ang panahon ng sinasabing Banal na Inkisisyon laban sa itinuturing na mga erehe o kalaban ng pananampalatayang Katoliko. Noong 1252, ipinahintulot ni Papa Inocencio IV ang labis na pagpapahirap sa mga erehe. Iba’t ibang pamamaraan ang isinagawa gaya ng pag-ipit ng mga daliri sa gato hanggang sa pumulandit ang dugo, ang pagdurog sa mga buto ng kasukasuan, ang pag-upo sa silyang puno ng nagbabagang mga pako, at iba pang paraang nakapangingilabot isipin. Sa panahon ng Inkisisyong Kastila noong mga huling taon ng 1400 sa ilalim nina Haring Ferdinand at Reyna Isabella, nakilala ang prayleng Dominikong si Tomas de Torquemada bilang simbulo ng kalupitang panrelihiyon sapagkat libu-libong mga biktima ang labis na pinahirapan at mga 2,000 pa ang sinilaban nang buhay.

Sa panahon naman ng Inkisisyong Romano na nagsimula noong 1542, hinangad ni Papa Pablo III na burahin ang lahat ng impluwensiya ng Protestantismo sa Italya at lalong naghari ang lagim doon nang pumalit pa sa kanya si Papa Pablo V. Libu-libong erehe ang pinatay kabilang ang pilosopong si Giordano Bruno na nagsulong at nagtaguyod ng teoriya ni Copernicus na bilog ang mundo at umiikot sa paligid ng araw ang mga planeta. Sinilaban siya nang buhay sa Roma noong 1600.

Sabagay, hindi monopolyo ng Katolisismo ang gayong mga kalupitan at hindi nagwakas sa panahon ng Lumang Tipan ang paghahandog ng buhay para masiyahan diumano ang mga diyus-diyosan. Hindi tuloy maunawaan ng makabagong kaisipan, ayon sa eskolar-manunulat na si James A. Haught, kung bakit sa mga kulturang pinagharian ng relihiyon at mga pari, nagawa ng mga taong bigtihin ang kanilang mga anak, pugutan ng ulo, lunurin, silaban, balatan at patayin bilang alay sa pinaniniwalaan nilang mga diyos. Ginawa rin ito, dahil sa paniniwalang panrelihiyon, sa mga lipunang Mayan, Incan at Aztec sa Amerika Latina, ng Ashanti sa Aprika, ng Bon sa Tibet, ng Khond sa Bengal, ng Hindu at kultong Thuggee sa India.

Dahil sa mga paniniwala’t paninindigang panrelihiyon, nagpapatayan pa rin ang mga Katoliko at Protestante sa Hilagang Ireland, ang mga Palestino at Israelitas, ang mga Kristiyano at Muslim sa maraming panig ng mundo. Sa ating bansa, hindi maikakailang patuloy ang pagsisiraan at pag-iiringan hindi lamang ng mga Katoliko at Iglesia ni Cristo, kundi maging ng iba pang mga sektang panrelihiyon.

Batay sa mga nabanggit, lumilitaw tuloy na isang kahangalang iasa sa mga relihiyon ang kalutasan ng grabe nang pambansang mga problema at isang hakbang na paurong ng pambansang liderato ang laging pananawagang magdasal at magdasal pa para diumano sa ikauunlad at ikapapayapa ng bansa.

Dasal ang solusyon, anak ng galunggong!

Marso 17, 2004

 

 

 

 

 

Merry Christmas, Amerika

(Tula)

hanapin mo ang pasko, amerika

sa puso ng isang puting kabayong

sinasakyan ni kristo

ang pasko, amerika, ay wala

sa naglalaway na bunganga ng isang lobo.

amerika, amerika,

huwag mo nang gahasain ang vietnam

huwag mo nang sipsipin ang kanyang suso

nagnanaknak pa kanyang mga sugat

at di pa natutuyo

mga bakas ng dugong likha

ng iyong mga pangil sa kanyang tiyan

amerika, amerika,

sa bawat dapithapon

naririnig ko kanyang panambitan

tumatangis mga bulaklak ng vietnam

sa pananawagan

bumabangon si ho chi minh sa kanyang libingan.

amerika, amerika,

huwag mo nang kubabawan ang amerika latina

nagdarasal ang guatemala at sa bolivia

nagmumulto pa kaluluwa ni che guevarra

huwag mo na ring tangkaing sipingan pa

ang cuba

balbas ni fidel castro

ay puno ng mga alipato

habang supa-supa niya

kanyang malaki at nagbabagang tabako.

amerika, amerika,

matagal mo nang hinihindot ang aprika

maawa ka

ang kanyang itim at kulot na kulot na bulbol

ay huwag mong gawing peluka

ng iyong mga aso

alalahanin mo, amerika,

sa kagubatan ng aprika

naglalamay mga buhay na kalansay

at dumaramba

nagdurugong anino ng isang patrice lumumba.

amerika, amerika, amerika,

ang bayan ko’y matagal nang nagdurusa

sa kanyang kandugan

nagpapaligaya ka, amerika,

putang ‘na, amerika,

huwag mong gawing unan ng iyong mga alila

kanyang kayumangging hita

kabahan ka, amerika,

sa mga kabundukan at kabukiran

naglalamay mga bonifacio,

jacinto, sakay, del pilar at asedillo

nagdaraos sila ng sariling kulto

binabalaan kita, amerika,

wakas mo’y malapit na

ihanda mo ang iyong kabaong

at ililibing ka namin sa impiyerno.

amerika, amerika,

wala ang pasko sa naglalaway

na bunganga ng isang lobo

hanapin mo ang pasko, amerika,

sa puso ng puting kabayong

sinasakyan ni kristo

tumatangis sina racquel at magdalena

habang nag-uunahan mga bolang apoy

tungo sa iyong mauseleo.

PILIPINO FREE PRESS, Dis. 16, 1970

Read Full Post »

Pambobola Pa Rin

(Editoryal)

TATAK na yata ng liderato ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo ang kahusayan sa pambobola at paglulubid ng kasinungalingan upang palitawing katotohanan. Kamakailan lamang, sa ulat ni Kalihim Tagapagpaganap Eduardo Ermita sa UNHRC (United Nations Human Rights Council), pinalitaw niyang maayos na napangangalagaan, hindi patuloy na nasasalaula, ang mga karapatang pantao sa Pilipinas.

Masigabo ngang pinalakpakan ng UNHRC si Ermita kaya tuloy para siyang isang Arhat o Buddhistang narating ang “nirvana” o lubos na kaluwalhatian. Sabi nga niya, “naramdaman naming para kaming nasa Cloud 9” nang marinig ang mga palakpak matapos niyang basahin ang sinalamangkang ulat. Sabagay, may dalawang uri ng palakpak: isa ang lubos na papuri dahil humahanga at naniniwala at, ikalawa, maaari din namang pangangantiyaw at panunuya.

Makatotohanan nga ba ang iniulat doon ni Ermita upang hangaan at ipagbunyi ng naturang konseho? Paano na, unang-una, at tiyak na nasuri ng UNHRC, ang mga nilalaman ng ulat noon ni Philip Alston, kinatawan ng UN na ipinadala dito upang imbestigahan ang mga paglabag at pagsalaula sa mga karapatan at kalayaang sibil ng mamamayan, lalo na kaugnay ng kampanya ng gobyerno laban sa rebolusyonaryong pakikibaka ng CPP-NPA?

Tiyak, kung pagbabatayan ang nandudumilat na reyalidad, nakasusulukasok ang larawan ng naghaharing rehimen kaugnay ng isyu sa mga karapatang pantao, lalo na nga’t patuloy ang paninikil nito at pandarahas sa lehitimong mga kilos-protesta kaugnay ng paghingi ng masang sambayanan ng tunay na pambansang pagbabago tungo sa isang mapayapa, maunlad at demokratikong lipunang namamayani ang tunay na hustisya sosyal, hindi ang batas lamang ng uring mapagsamantala’t naghahari-harian na walang labis na pinangangalagaan kundi ang pansariling mga interes at pagkadayukdok sa kapangyarihan.

Kaugnay ng maulap na ulat ni Ermita sa UNHRC, sa ngalan ng sagradong katotohanan at pambansang kapakanan, maitatanong tuloy ang mga sumusunod: Ilan na ba ang nalutas sa napatalang 901 biktima ng pampulitikang mga pagpatay at 180 dinukot mula lamang nang maluklok sa poder noong 2001 si La Gloria, halimbawa na lamang ang kaso ng isang Jonas Burgos? Paano na ang kaso ni retiradong Hen. Jovito Palparan at iba pang pulis at militar na isinasangkot sa gayong mga kaso? Paano na ang 12 peryodistang pinatay noong 2006 at 5 iba pa noong nagdaang taon? Kamakailan lamang, isa na namang mamamahayag, si Benefredo Y. Acabal ng Pilipino Newsmen ng Cavite ang binaril at napatay sa Pasig.

Sa naturang mga kaso, wala pa yatang mga pinaghihinalaang dinakip ang nahatulang nagkasala? O may nadakip nga bang kriminal at nakasuhan at naparusahan? Sa opinyon tuloy ng pandaigdig na mga organisasyon sa pamamahayag, lalo na ng FRWB (French Reporters Without Borders), pangalawa ang Pilipinas – una ang Iraq – sa pinakamapanganib na bansa sa mundo para sa mga mamamahayag.

Sa takbo tuloy ng mga pangyayari, mulang “jueteng payola” at Jose Pidal hanggang “Hello Garci” at “fertilizer scam,” mulang maanomalyang mga transaksiyong Piatco at Venable LLP hanggang NorthRail at SouthRail, mulang ZTE-NBN hanggang Spratley, mulang 7.3% GDP (gross domestic product) noong nagdaang taon hanggang sa kung anu-ano pang nangangalingasaw na mga isyu, pambobola pa rin nga’t hinokus-pokus na mga datos ang ipinambubulag ng naghaharing rehimen sa opinyon publiko upang patuloy itong makapaglublob sa nakasusugapang kapangyarihan at nakababaliw na mga impluwensiya’t pribilehiyo sa kapinsalaan, sa kabilang banda, ng nagdaralitang masang sambayanan.

Maaari ngang eksperto ang mga propagandista ng rehimen sa pagkakamada ng mga kasinungalingan pero, dahil sa tumitinding krisis sa bigas (kinakapos na ang suplay at tumataas ang presyo at kailangang bumili sa ibang bansa ng mga 2.2 milyong metriko tonelada), at malinaw na itong nakikita sa humahabang mga pila ng maralitang mga mamamayan makabili lamang ng murang bigas mula sa NFA (National Food Authority), hindi lamang sa mga 80 parokya ng Simbahan at 400 palengke ng Kamaynilaan, kundi sa iba pang panig ng bansa, mukhang mahihirapan nang pasinungalingan ng mga tambolero ng Malakanyang ang naghuhumindig na katotohanan. Sabi nga, mahirap bolahin at utuin ang hungkag na mga sikmura at walang kinikilalang batas ang gutom.

Makabubuti marahil para sa pambansang liderato na tigilan na ang paglulubid ng buhangin lalo na, unang-una, tungkol sa krisis sa bigas, bukod sa walang habas na pagsalaula sa mga karapatan at kalayaang sibil ng sambayanan at, sa halip, matapat at lubusang pangalagaan ang kapakanan ng mga mamamayan, hindi ang makasariling ambisyong pampulitika at bundat na bundat na nilang mga sikmura. Pinatalsik nga sa poder kamakailan lamang si Punong Ministro Jacques Edouard Alexis ng Haiti dahil sa naturang krisis na nagbunga ng mga kaguluhan at karahasan sa naturang bansa at, gayundin, lumaganap din ang rayot sa Bangladesh at Ehipto nang dumami nang dumami ang mga nagugutom dahil sa kakulangan ng pagkain.

O pambobola’t pambobola pa rin – sa lahat ng antas ng pambansang kapamuhayan — ang lagi’t laging patuloy na itutugon ng naghaharing rehimen sa nabanggit na sensitibong mga isyu? Pinatunayan na ng mga aral ng kasaysayan na hindi paulit-ulit na malilinlang ang namumulat na sambayanan.

Read Full Post »

Sa Mga Intelektuwal Na Walang Pakialam Sa Pulitika

(Tula — mula kay Otto Rene Castillo)

Isang araw, ang mga intelektuwal

na walang pakialam

sa pulitika ng aking bansa

ay uuriratin ng masa ng aming sambayanan.

Tatanungin sila

kung ano ang ginawa nila

nang ang bansa’y dahan-dahang naghihingalo

tulad ng mahalimuyak na apoy

munti at nag-iisa.

Walang sinumang magtatanong

tungkol sa kanilang mga damit

mahahabang siesta makapananghalian

walang sinumang magnanais malaman

tungkol sa mga inutil nilang pakikihamok

sa “ideya ng kawalan”

walang sinumang magpapahalaga

sa kanilang higit na mataas

na pinag-aralang pinansiyal.

Hindi sila tatanungin

tungkol sa mitolohiyang Griyego

o tungkol sa pagkamuhi sa sarili

kapag sa ubod ng kanilang sarili’y

may nagsisimulang mamatay

dahil sa karuwagan.

Walang itatanong sa kanila

tungkol sa walang saysay

na mga pangangatwiran

na iniluwal sa anino

ng ganap na kasinungalingan.

Sa araw na iyon

darating ang karaniwang mga tao

iyong di nagkaroon ng puwang

sa mga aklat ng mga tula

ng mga intelektuwal

na walang pakialam sa pulitika,

ngunit iyong araw-araw na nagsipaghatid

ng kanilang tinapay at gatas,

ng mga tortilla at itlog

iyong nagsulsi ng kanilang mga damit

iyong nagsipagmaneho ng kanilang mga kotse

iyong nagtrabaho para sa kanila

at itatanong nila:

“Ano ang ginawa ninyo

nang magdusa ang mga maralita

nang natupok sa sarili nila

ang pagkamasuyo at buhay?”

Mga intelektuwal na walang pakialam

sa pulitika ng aking mahalimuyak na bansa

hindi kayo makasasagot

lalamunin ng buwitre ng katahimikan

ang inyong bituka

ngangatngatin ng inyong sariling pagdurusa

ang inyong kaluluwa

at mapipipi kayo

dahil sa kahihiyan.

 

 

                                                                     (Salin kay Otto Rene Castillo)

R

Read Full Post »

ISANG MAGDAMAG NG KAWALANG HANGGAN

(tula)

lorena barros…
sa bitak ng iyong utak,
nakawakawak inuuod na bangkay ng paganismo

habang sa iyong mga mata

nagniningas kandila ng rebolusyon

dumating ka sa isang yungib sa disyerto

taglay ang ilaw ng madaling-araw

habang nagiginaw na mga anino sa dilim

ay naghahabulan tungo sa kamatayan.

sa isang magdamag ng kawalanghanggan

halikan mo, lorena,

mga sikmurang nilalangaw

dinggin mo sigaw ng batingaw

habang nagbabanyuhay sa aking paanan

ilang mumong kanin at inaamag na tinapay

rebolusyon, lorena, rebolusyon

ang parang itak na susugat

sa mga manhid na utak.

sa aking yungib sa disyerto, lorena,

dumating akong nag-iisa

at ulila akong lilisan

sa pasigan ng kaluluwa

sa isang magdamag ng kawalanghanggan.

PILIPINO FREE PRESS, Nob. 19, 1969

Read Full Post »

IMORAL NA LIPUNAN

KAGABI, parang ayaw na naming magsulat ni isang letra tungkol sa umiiral na nakasusulukasok na pambansang kalagayan habang, sa kabilang banda, taingang-kawali ang mga nasa poder at ayaw dinggin ang matagal nang idinaraing ng dayukdok na masang sambayanan.

Bagaman mali, at isang karuwagan o pagtakas sa katotohanan, naisip naming matulog na lamang at huwag nang dalirutin ang nilulumot nang mga problemang panlipunan sapagkat, sa dispalinghado naming pananaw, hindi na iyon magagamot ng mga paglalahad, o matindi mang mga panunuligsa sa uring mapagsamantala at naghahari-harian sa bansa.

Pinilit naming pumikit, ngunit ayaw haplusin ng antok ang aming kamalayan, at umuukilkil pa rin sa kaisipan ang maraming bagay na nagpapasulak ng dugo at nagtutulak sa sariling makisangkot — sa anumang paraan — sa mga proseso tungo sa tunay na pambansang pagbabago.

Naisip naming bulatlatin, kahit nabasa na noon, ang dalawang libro sa pilosopiya: ang “Tao Te Ching” ni Lao Tsu at ang “From Socrates to Sartre” ni T.Z. Lavine, ngunit waring lalong naligaw sa kagubatan ng mga ideya ang lumulutang at nalilito naming kaisipan.

Upang maaliw at mapayapa ang damdamin, minabuti naming muling pahapyaw na basahin ang “Gospel Fictions” ni Randel Helms at napagtuunan namin ng pansin ang mga kontradiksiyon sa mga ulat ni San Mateo at ni San Lukas tungkol sa pagkakapanganak kay Jesus. Kay Mateo, naninirahan na sa Bethlehem sina Jose at Maria hanggang ipanganak si Jesus at naglakbay nang malaon patungong Nazareth. Kay Lukas naman, nasa Nazareth na sina Jose at Maria at nagpunta lamang sa Bethlehem nang malapit nang manganak si Maria.

Matapos naming suriin ang ilang pahina, lalo na ang tungkol sa mga milagro, lalo kaming naguluhan at hindi matiyak kung alin ang paniniwalaan, tulad din ng ipinangangalandakang mga programa at plataporma ng estado tungo diumano sa pambansang kaunlaran at katubusan.

Lalo kaming hindi inantok nang muli naming pasadahan ang “X-Rated Bible” ni Ben Edward Akerley, isang masusing pag-aaral tungkol sa mga bahagi ng Bibliya na hitik sa mga tagpong seksuwal na itinuturing na kalaswaan at imoral ng nagbanal-banalang lipunan, gayong may higit na imoral na mga bagay, tulad ng patuloy na pambubusabos ng iilang tao sa malawak na sektor ng sambayanan at patuloy namang pandarambong ng mga makapangyarihan sa salapi ng bayan.

Sa Genesis 19:26-38, matapos gunawin ang Sodom at Gomorrah, nanirahan sa isang kuweba si Lot kasama ang dalawa niyang anak na babae sa takot na magahasa ang mga iyon ng mga kalalakihan ng Zoar. Sa kagustuhang mapanatili ang kanilang lahi, napagkasunduan ng kanyang mga anak na lasingin siya at sipingan. Noong unang gabing malasing si Lot, ang panganay ang sumiping at nakipagtalik sa kanya. Sa ikalawang gabi, ang nakababata naman ang nakipagtalik kay Lot. Nabuntis ang magkapatid at ipinanganak ng panganay si Moab at ng nakababata si Ben-am’mi.

Makikita rin ang relasyong seksuwal ng magkadugo sa Samuel 13:1-19 nang gahasain ni Amnon, anak ni Haring David, ang kanyang kapatid sa ama na si Tamar. Bilang paghihigangti, pinatay ni Absalom — kapatid ni Tamar sa ama’t ina — si Amnon.

Maging si Moises, dakilang lider diumano ng Israel, ay bunga rin ng relasyong seksuwal ng magkapamilya. Sa Exodus 6:20, sinipingan at binuntis ni Amram ang kanyang tiyang si Joch’ebed — kapatid ng kanyang ama — at naging mga anak nila sina Aaron at Moises.

Higit kaming nanatiling gising nang mabasa namin kung paano nakiapid si Haring David at ipinapatay pa niya nang malaon — sa pamamagitan ng isang napakatusong pakana — ang asawa ng kanyang kalunya. Sa II Samuel 11:2-27, nakita niya mula sa bubong ng kanyang palasyo ang naliligong si Bathsheba. Labis niya itong pinagnasaan hanggang sa makasiping at nang mabuntis, pinauwi niya mula sa digmaan ang asawa nitong si Uriah upang mapagtakpan ang kanyang ginawa. Sa halip na umuwi sa sariling bahay si Uriah upang makipagtalik kay Bathsheba, nanatili ito sa palasyo bilang isang matapat na mandirigma.

Napilitan si Haring David na pabalikin sa digmaan si Uriah, ngunit inatasan niya ang kumander nito na italaga si Uriah sa unahan ng hukbo nang mapatay agad. Nang mapatay ito, tuluyan nang kinasama ni David si Bathsheba. Namatay ang una nilang anak, ngunit nabuhay ang pangalawa — si Solomon na naging hari nang malaon at nagkaroon ng 700 asawa at 300 pang kabit.

Nakatutuwa naman ang I Samuel 18:6-27 nang mandirigma pa si David sa panahon ni Haring Saul. Lihim na kinainggitan ni Saul si David sapagkat higit na napabantog kaysa kanya sa buong Israel kaya hinangad niyang mapatay si David sa digmaan. Nang makursunadahan ni David ang isang anak na dalaga ni Saul — si Michal — hininging dote ni Saul ang 100 balat ng titi ng mga Philistinong kalaban nila sa digmaan. Ngunit hindi napatay si David at nagawa pa nitong tuliin ang 200 kalaban, ibinigay kay Saul ang balat ng mga titi, kaya nakuha naman niya si Michal.

Kung puno man ang Bibliya ng mga tagpong seksuwal — batay sa pagsusuri ni Akerley– mulang pangangalunya at pakikipagtalik sa hayop o kadugo, mulang onanismo o pagsasalsal, mulang panggagahasa at prostitusyon, hanggang eksibisyonismo o pagpapakita ng ari sa publiko, maituturing namang higit na imoral ang paglaganap ng karalitaan dahil sa walang patumanggang pagsasamantala at inhustisya ng iilang diyus-diyosan sa umiiral na lipunan.

Lalo kami tuloy hindi nakatulog nang muling umukilkil sa isipan ang walang gulugod na pambansang liderato at mga bentador ng soberanya at ng kapakanang-bayan at ng kinabukasan ng susunod na henerasyon. Muntik na kaming mabaliw nang mabasa namin ang magulong ulat at mala-sarsuwelang imbestigasyon ng Senado tungkol sa multi-milyong pisong deposito ng isang Jose Pidal.

Inisip na lamang naming kami’y nasa ibang planeta upang makalimot at makatulog. #

Kolum, Setyembre 10, 2003

Read Full Post »

HUWAD NA KABANALAN

HINDI na nakagugulat sa kasaysayan ng Simbahan at gaya na lamang ng paghihilamos at pagmumumog kung umaga ang masangkot ang mga alagad nito — pari man o obispo, arsobispo man o kardinal o maging ang Papa sa Roma — sa mga eskandalong seksuwal. Sa Amerika na lamang, batay sa mga ibinunyag ng Time at Newsweek, hindi iilang pari ang lumitaw na may mga kulasisi o kabit, may mga anak sa labas, nanggahasa o nagmolestiya ng lalaki man o babae.

Umalingasaw din sa mga parokya sa ating bansa ang gayong mga eskandalo at, katunayan nga, apat na taon lamang ang nakararaan, inamin ng CBCP (Catholic Bishops Conference of the Philippines) na sa 6,000 mga pari sa Pilipinas, mga 4,000 sa kanila ang may karelasyon at may mga anak pa nga sa labas ang iba. Ilan sa mga paring ito ang tumalikod na sa tungkulin, iniwan ang kani-kanilang parokya, at hayagang nagsipag-asawa.

Hindi na namin nasundan ang resulta, naging laman ng mga diyaryo noon ang kasong panggagahasa ni Fr. Macario Apuya ng Vigan, Ilokos Sur, at usap-usapan naman ngayon — totoo man o hindi — ang isinampang reklamo kay Papal Nuncio Antonio Franco, kinatawan ng Vatican dito, ng dating sekretarya ni Obispo Teodoro Bacani, Jr., tagapayo ni Bro. Mike Velarde ng tropang El Shaddai. Diumano, niyakap siya, pinanggigilan at pinaghahalikan ni Bacani.

Gaya ng mga basalyos ng ibang mga sektang panrelihiyon, bakit hindi pa nga pahintulutan ng Papa sa Roma na magsipag-asawa’t makipagtalik ang kanyang mga alagad gayong tao rin naman sila at sinasabing napakahirap supilin ang mga pangangailangang seksuwal? Nagiging ipokrito tuloy ang mga ito, itinatago sa loob ng abito o sutana ang makamundong pagnanasa habang nangangaral kung ano ang moral o imoral.

Sabagay, maging ang sinasabing Banal na Bibliya — lalo na ang mga aklat ng Genesis, Leviticus, Ecclesiastes, Corinthians, Exodus, Psalms, at iba pa — ay puno ng mga tagpong baka ituring na X-rated ng moralista’t nagbabanal-banalang lipunan. Naroroon ang eksena ng maramihang pagtatalik, eksibisyonismo, pangangalunya o pakikiapid, pakikipagtalik sa hayop, onanismo o pagsasalsal, at tinatawag na sodomy.

Batay naman sa pananaliksik ni James A. Haught, awtor ng “Holy Horrors,” matindi ang katiwalian, kasuwapangan at imoralidad ng Simbahan lalo na noong Edad Media. Kasangkot maging ang mga naging Papa sa kung anu-anong eskandalo. Ibinigay ni Papa Juan XII sa kanyang kabit ang ibang kayamanan ng Simbahan, kinapon ang isang karibal, binulag ang isa pa, at pinamunuan ang isang hukbo sa pakikidigma. Ibinenta naman ni Papa Benedict IX ang kanyang trono sa gustong humalili sa kanya sa halagang 1,500 libra ng ginto. Labis na pinahirapan at ipinapatay ni Papa Urban VI ang kanyang mga kardinal at ipinagyabang pa ni Papa Innocent VIII ang ilehitimo niyang mga anak na pinagpasasa sa kayamanan ng Simbahan. Pinatay ni Papa Boniface VII ang dalawang karibal sa trono at gayundin ang ginawa ni Sergius III sa dalawa niya ring kalaban. Nilaspag naman ni Papa Benedict V ang isang dalagita at itinakas ang kayamanan ng Vatican. Ipinapatay ni Papa Boniface VIII ang bawat mamamayan ng Palestrina at ipinasunog ang buong siyudad. Nang kinatawan pa lamang ng Papa si Clement VIII, ipinapatay naman nito ang 8,000 mamamayan ng Cesena, pati mga bata.

Napatanyag naman sa kasaysayan ng pornograpiya bilang “Ballet of the Chestnuts” ang ginawa ni Papa Alexander VI. Matapos suhulan ang mga kardinal upang mahalal siya bilang Papa, nagdaos ito ng piging sa loob ng Vatican kasama ang dalawang bastardong anak, sina Cesare at Lucrezia Borgia.

Sa “March of Folly” ni Barbara Tuchman, inilarawan niya ang sumusunod:

“Pinamunuan ng Papa ang piging na inihandog ni Cesare sa Vatican. Limampung mang-aaliw na babae ang nakipagsayaw sa panauhing mga lalaki matapos ang hapunan, sa simula’y nakadamit at hubo’t hubad na nang malaon. Pagkatapos, isinabog sa lapag ang mga kastanyas kasama ng mga kandelabra na pagapang na dinadampot ng mga babae habang nanonood ang Papa, si Cesare at ang kapatid niyang babaing si Lucrezia. Sumunod ang pakikipagtalik ng mga panauhin… may gantimpalang mamahaling sutlang tuniko o balabal ang sinumang lalaking pinakamaraming ulit na nakipagtalik sa mga babae.”

Dahil sa mga nabanggit, tumindi’t nagkasunud-sunod ang mga protesta at paghingi ng reporma sa herarkiya ng Simbahan. Noong mga taon ng 1100, nagprotesta ang paring si Arnold ng Breccia; hinubaran siya ng abito, ipinatapon, naging “excommunicado” at nang hindi tumigil, ibinitin at sinilaban siya nang buhay.

Sa Inglatera naman noong 1300, tinuligsa ni John Wycliffe, isang paring propesor, ang mga katiwalian ng Simbahan at itinakwil niya ang doktrinang dugo at katawan ni Kristo ang alak at ostiyang ginagamit sa misa. Lumaganap ang kanyang aral hanggang Czechoslavakia sa pamamagitan ng isang paring si John Hus na ipinakulong at ipinasunog ng mga awtoridad ng Simbahan.

Maging sa Italya na kuta ng Vatican, pinangunahan naman ng paring si Girolamo Savoranola ang paghingi ng reporma hanggang ikulong siya, ibitin at sunugin nang buhay noong 1498. Pumutok ang matinding paghihimagsik laban sa Simbahan noong 1517 nang ipaskel ni Martin Luther sa pinto ng simbahan ng Wittenberg ang 95 pahina niyang tesis na masasabing ganap na nagluwal sa Repormasyon at nagpasiklab ng pagpapatayan ng mga Katoliko’t Protestante hindi lamang sa Europa kundi maging sa iba pang panig ng mundo.

Sa kasalukuyan, hindi nga malayong maulit ang mga katiwalian, eskandalo’t imoralidad at kalupitan noon ng Simbahan kahit itago man sa loob ng mga abito, wisikan man ng agua bendita o tambakan ng ostiya upang hindi umalingasaw.

Ito ang huwad na kabanalan.

Hunyo 18, 2003

Read Full Post »

ALIN ANG IMORAL?

(Kolum)

Hindi namin maunawaan hanggang ngayon, o ayaw ipaunawa sa amin ng mga anghel sa kalangitan at ng mga basalyos ni San Pedro sa lupa, ang pagtutol ng mga lider ng Simbahan sa paggamit ng artipisyal na mga pamamaraan, gaya ng kondom, IUD, ineksiyon at pildoras, upang masugpo ang mabilis na pagdami ng populasyon.  Kamakailan lamang, ginamit pa itong pang-blackmail ng Simbahan sa mga pulitiko at nagbanta ang pangulo ng CBCP (Catholic Bishops Conference of the Philippines) — si Arsobispo Orlando Quevedo noon — na hindi iboboto sa darating na eleksiyon ang agresibong mga sumusuporta sa programa ng pamahalaan sa birth control.

Bagaman hindi ang pagdami ng populasyon ang pangunang dahilan ng matinding karalitaan kundi ang napakasamang balangkas ng lipunan na iilan ang kumokontrol sa pulitika at ekonomiya ng bansa, nakababahala na rin na halos 90 milyon na ang populasyon  ng bansa at ika-14 na ito sa pinakamataong mga nasyon sa buong mundo.  Mabilis pa itong nararagdagan ng 2.36% bawat taon habang, sa kabilang banda, tumitindi ang krisis pang-ekonomiya at inutil ang pamahalaang matugunan ang pangunahing mga pangangailangan ng napakaraming mamamayan, lalo na nga ang sugpuin pa ang paglaganap ng karalitaan.

Sa kabila nito, sagad hanggang langit ang pagtutol ng Simbahan sa artipisyal na birth contol at sinasang-ayunan nito ang natural na pamamaraan, gaya ng pag-iwas sa pagtatalik kung nasa panahon ng ovulation ang babae.  Tanggapin nang imoral at kasalanang mortal, gaya ng paniniwala ng Simbahan, ang aborsiyon o paglalaglag ng fetus o nabubuong sanggol sa obaryo ng ina, aborsiyon na ba ang paggamit pa lamang ng kondom at IUD at ng katulad nito upang mahadlangan ang pagbubuntis?

Lumilitaw ding doble-kara ang prinsipyo ng Simbahan sa bagay na ito.  Noong dekada ‘60 nang kainitan ng giyera sibil sa dating Belgian Congo, pinahintulutan ng Vatican na uminom ng pildoras ang mga madre doon upang hindi mabuntis kung sakaling magahasa ngunit, noong dekada ‘90, sa digmaan ng  Serbia at Kosovar, tinuligsa ni Monsignor Elio Segreccia — malapit na tagapayo ng Papa — ang pag-inom din ng kababaihang Kosovar ng mga pildoras upang hindi mabuntis dahil ginagahasa ng mga sundalong Serbian.

Ano ang pagkakaiba ng madre sa hindi madre?  O baka ang madre’y puwede lamang buntisin ng banal na espiritu, gaya nang nangyari diumano sa ina ni Noah at sa ina rin ni Jesus?

Kailan ba nagsimula ang sarado o panatikong paniniwala ng Simbahan laban sa birth control at aborsiyon?

Sa Bibliya, nabanggit lamang ang aborsiyon sa Exodus 21, bersikulo 22-25.  Sa naturang teksto, parurusahan ang sinumang lalaking nanakit ng sinumang buntis na naging dahilan upang ito’y makunan o malaglag ang ipinagbubuntis.  Sa maraming dantaon, pinaniwalaan maging ng Simbahan ang interpretasyong ito.

Sa paglipas ng mga taon, nagsimulang mabago ang gayong paniniwala at pikit-matang tinanggap na tuwirang ipinagbabawal ng Bibliya ang aborsiyon nang magkaroon ng ibang pakahulugan ang isang teologong Carthaginian sa naturang teksto ng Exodus.  Iginiit ni Quintus Septimius Florens Tertullianus (A.D. 160-230) na may kaluluwa na ang fetus makaraan ang 40 araw kung lalaki, at 80 araw naman kung babae.

Pinalubha pa ang kamalian sa bagay na ito nang isalin sa Latin mula sa orihinal na Hebrew ang tekstong iyon ni Eusebius Hieronymus, itinuring na eskolar ng Bibliya.  Nang ipahayag pa noong 1869 ni Papa Pio !X na isang kasalanang mortal ang aborsiyon at binigyang-diin pa niya ang katawatawang doktrinang “hindi nagkakamali” ang Papa, lalong tumibay ang paniniwala ng mga basalyos ng Simbahan laban sa aborsiyon, at itinuturing pa ngayon na aborsiyon na ang paggamit lamang ng kondom, IUD at pildoras upang mahadlangan ang mabilis na pagdami ng populasyon na mauuwi sa higit na malaganap na karalitaan.

Natural, hindi dapat supilin at ilaglag ang fetus sa obaryo ng ina kung bunga ng mataos na pag-iibigan ngunit kung bunga, halimbawa, ng panggagahasa, masusunod pa rin ba ang diumano’y laging tamang Papa sa Roma?  Hindi rin kaya makatuwirang hadlangan ang pagbubuntis sa pamamagitan ng artipisyal na mga pamamaraan?

Tungkol sa mga babaing Kosovar, sinabi nga noon ni Dr. Eva Sabachi ng Marie Stopes International, isang organisasyong nagtataguyod sa birth control at nagbibigay-payo sa mga nag-aborsiyon, na pinakamasamang magagawa ng Vatican sa naturang mga babae ang payagang isilang ng mga iyon ang bunga ng panggagahasa, lalo na’t ang gumahasa sa kanila’y mismong pumatay sa kanilang mga asawa at kapatid.

Sa aba naming palagay, higit na imoral ang karalitaan kaysa birth control at aborsiyon at kasalanang mortal ng mga basalyos ng Simbahan ang hadlangan ang bagay na ito.  Sabagay, kahit lumaganap nang lumaganap pa ang karalitaan dahil sa pagdami ng populasyon, yayaman at yayaman naman ang Simbahan at, katunayan nga, mga isang trilyong dolyar na ang kabuuang yaman ngayon ng Vatican.

Sabi nga, higit na dapat unahin ng Simbahan ang paglilinis nito sa sariling bakuran kaysa pagkondena sa birth control lalo na ngayong nabubulgar na nang husto ang patuloy na pagkakasangkot ng mga basalyos nito sa iba’t ibang eskandalong seksuwal.

Alin nga ba ang imoral: ang birth control at aborsiyon o ang pagsusulong ng karalitaan at pagpapayaman ng Simbahan sa pawis at dugo ng dayukdok na sambayanan?

Read Full Post »