Feeds:
Posts
Comments

Archive for April, 2010

Kabayo ng Asendero


(Tula)

tatlumpu’t walong milyong piso
presyo ng kabayo
ng babaing anak ng asendero
nuwebe pesos at singkuwenta sentimos
pawis na idinilig ng sakada’t magsasaka
sa tubuhan at kabyawan ng asyenda
nuwebe pesos at singkuwenta sentimos
dugo ng brasong naging katas
ng talatalaksang tubo sa asukarera
sabi nga ni antonio jacinto ng angola:
“sa malawak na lupaing iyon
ay bihirang umulan
pawis ng aming noo
ang nagdidilig sa tubuhan…
sa malawak na lupaing iyon
matataas na ang mga tubo
dugo ng aming katawan
ang katas ng mga tubong iyan.”
nuwebe pesos at singkuwenta sentimos
lamang iyon kada araw
at milagrong maragdagan pa
sa kabila ng nag-aalab na protesta.

marinig pa kaya ng kanilang patron
sa altar ng dusa ang laksang nobena?
maulinigan pa kaya ng diyos ni abraham
inusal nilang mga decenario
para sa namayapang kapwa sakada
na halos hangin lamang at dusa
ang nagkarambola sa bituka?
milyong ulit na rin silang nagrosaryo
pero di narinig maging ng kabayo
kyrie eleyson, kristi eleyson
kristo pakinggan mo po kami
diyos ama sa langit
diyos anak na tumubos sa sanglibutan
diyos espiritu santo
santa maria
santang birhen puno ng mga birhenes
ina ng grasya ng diyos
tone-toneladang asukal
nalilikha namin para sa asendero
gabutil lamang ng hamog ang asukal
ng namumutla naming tabo ng kape
sa giniginaw at nananangis na umaga
sinong diyos ang tatawagin pa
maisabaw man lamang sa kanin
at malasahan ng gilagid at dila
pulot na espesyal na may gatas pa yata
para sa kabayo ng babaing pinagpala?

tatlumpu’t walong milyong piso
halaga ng kabayo
ng babaing anak ng asendero
kabayong tinuruang magilas na lumakad
magmartsang parang heneral ng hukbo
sintulin ng kotseng porsche at ferrari
ng asendero kung tumakbo
habang uugud-ugod sa tubuhan
at kabyawan ang sakadang si pedro
kabayong tinuruang lundagin
hilera ng mataas na barandilya
sa larong pangmilyonaryo’t elitista
equestrian ng mga nakapasak
sa nakatatakam na puwit
at mapang-akit na bungangang pinakikipot
gintong tenidor, kutsara’t kopita…
sa takipsilim pag-uwi ng sakada
halos gumagapang na kung umakyat
sa nakadipa’t mababali nang mga baytang
ng binubukbok na hagdang kawayan…
nakaluhod, nagdarasal ang dampang kugon
sumisigaw utak ng sakadang si pedro
paano pa nga ba siya mangangabayo
sa bagong ligo sa posong bukid ng kasuyo?

tatlumpu’t walong milyong piso
presyo ng kabayo
ng babaing anak ng asendero
kabayong kapag medyo matigas ang ulo
umaalma’t tinatamad sumunod sa amo
agad na magiliw na hihimasin
susuyui’t hahalikan pati nguso
kapag bahagyang bumahin-bahin
natutuliro’t nagkukumahog ang beterinaryo
kung anu-anong bitamina’t gamot
isasaksak agad at isusupalpal sa kabayo.

nuwebe pesos at singkuwenta sentimos
presyo ng sakada’t magsasaka
sa asyenda
kapag umalma’t nagprotesta
dudukutin, bubugbugin, lalatiguhin
kung minsa’y pauulanan pa ng bala
nang malagutan na ng hininga
di maibili ng kahit ataul na palotsina…
mabuhay man sa kadadasal ng mga kasama
o sa paghihilamos ng agua bendita
di naman makatikim ng kahit decolgen at aspirina…
kyrie eleyson, kristi eleyson
kristo pakinggan mo po kami
diyos ama sa langit
diyos anak na tumubos sa sanglibutan
diyos espiritu santo
santa maria
santang birhen puno ng mga birhenes
ina ng grasya ng diyos
tubusin mo na po kami sa dusa
iligtas mo po kami sa mga disgrasya
nang di alayan ng decenario ng mga kasama…
o, diyos ni abraham
hahawakan na namin ang espada ni san miguel
upang di tubuhan lamang ang tabasin at putulin
kailan bubutasin ng punglo ang ulo
ng tatlumpu’t walong milyong pisong kabayo
ng babaing anak ng asendero
para ang espesyal na pulot naman nito
isaksak sa lalamunan ng bunso
at magliwaliw sa wakas sa bituka
ng dayukdok naming pamilya?

Advertisement

Read Full Post »

Rahima Jamal, 19


(Tula)

kalansay na nakatingala sa langit
ang punong kabalyero
wala ang naglalagablab na mga bulaklak
berde pa iyon noong enero
pero ngayo’y tinakasan ng mga dahon
hinipan at itinaboy sa naninilaw na damuhan
ng nilalagnat na marso at abril
di na makikita ni rahima jamal
muling paghihilamos ng dugo
ng punong kabalyero
di na maririnig musika ng dasal
sa bawat takipsilim
sa lupang binaog ng pambubusabos
di na malalasap lamukot ng durian
at tamis-asim ng pinya’t dalandan.

tatlong buwan nang nasa morge
sa ospital ng saif obaidullah
sa ras al-khaimah
bangkay ni rahima jamal
labing-siyam na taong gulang
nang lagutan ng buhay
matapos alilain ni mohammad sala sultan
labis na napinsala ang ulo
namuo ang dugo sa nabasag na bungo
di malaman kung binambo ng amo
o ilang ulit na iniuntog sa semento
dahil tumangging maging kabayo.

tatlong buwan nang nasa morge
sa ospital ng saif obaidullah
sa ras al-khaimah
bangkay ni rahima jamal
di maiuwi sa mindanaw
maiyakap man lamang
sa kalansay ng punong kabalyero
mabenditahan man lamang
ng sampagita’t ilang-ilang
maalayan man lamang
ng galyetas at biskotso
bago ihatid sa huling hantungan
sa gubat ng amarillo’t cadena de amor
ng makahiya, kugon at damong-ligaw.

nakahimlay pa rin sa morge si rahima
mahimbing namang natutulog
buratserong konsul na pilipino
katalik sa pangarap birhen ng antipolo
sa palasyo naman ng mga indio
ngiting-aso ang unano
nilalaro sa isip pagkapit-tuko sa puwesto
sino ba si rahima jamal?
alila lamang mula sa mindanaw
di naman anak ng dugong bughaw
o apo man lamang ng “mararangal” sa gobyerno
bakit pasasakitin ang bumbunan
di man maiuwi ang kanyang bangkay?
bumulwak sana ang habag sa puso ng emir
ni sheik saqr bin mohammad al-qassimi
baka siya na lamang ang pag-asa
upang makauwi sa wakas si rahima
sa la tierra pobreza.

ilan na ba ang rahima jamal
na ikinalat na parang layak
ng buhawi ng dalita’t inhustisya
nandayuhan saanmang sulok ng planeta
makatakas lamang sa bartolina
ng mga pangarap sa tierra pobreza?
nagdurugo tuloy ang utak ko
tuwing lumalangoy sa mga ugat nito
lahat ng rahima jamal sa mundo
nag-aalimpuyo tuloy sirit ng dugo
tulad nang agasang walang humpay
at mamatay si elham mahdi shuee
ang dose anyos na dalagitang yemeni
na sapilitang ipinakasal kahit bubot pa
katawan at puri
tatlong araw lamang, tatlong araw lamang
makaraan marahas na pulot-gata
sumabog ang kanyang bahay-bata
inulila ng hininga sa ospital ng hajja
mapalad si elham mahdi shuee
kaysa banyagang mga rahima jamal
di na kailangang iuwi pa sa yemen
parang yelo niyang bangkay

kailan naman iuuwi
embalsamadong mga rahima
sa la tierra pobreza?

(Binasa ni Yuri Cipriano, bise-presidente ng Migrante-United Arab Emirates, noong Abril 16, 2010 sa kanilang pangkalahatang asamblea sa Samaya Hotel, Deira, Dubai, at inilathala sa espesyal na edisyon ng Dakilang Migrante, opisyal nilang peryodiko doon.)

Read Full Post »