KULELAT

(Editoryal)

SA KABILA ng kung anu-anong propaganda’t estadistika ng mga tambolero ng kasalukuyang rehimen na maayos at nasa tamang direksiyon ang pamamahala ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo para sa kapakanan ng bansa’t sambayanan, lubhang balintunang pinakamababa ang grado niyang tinanggap mula sa mga mamamayan kung ihahambing sa nakuhang marka nina dating Presidente Corazon C. Aquino, Fidel V. Ramos at Joseph Estrada.

Batay sa resulta ng sarbey ng SWS (Social Weather Stations), mababa pa sa zero noong Hunyo 2007 ang grado ni La Gloria, -3 lamang. Sa kabilang banda, +7 noong Abril 1992 ang grado ni Cory, +19 ang kay Ramos noong Abril 1998 at +9 ang kay Erap noong Disyembre 2000. Maliwanag na lumilitaw tuloy, kung gayon, na disgustado ang maraming mamamayan sa liderato’t pamamalakad niya sa bansa mulang 2001 hanggang ngayon, at hindi na nga katakataka kung dumarami nang dumarami ang humihinging umalis na siya sa poder.

Pinatunayan lamang ng naturang sarbey na hindi kayang baluktutin ng anumang propaganda ang reyalidad. Anumang pagmamapuri ang ipangalandakan ng pambansang liderato lalo na sa mga SONA ni La Gloria — umuunlad ang ekonomiya, trabaho sa milyun-milyong mamamayan, pagkain sa bawat mesa, pabahay sa mga maralita, murang gamot, edukasyon para sa lahat, katuparan ng reporma sa lupa, kapayapaan ng bayan, malinis na gobyerno’t sistemang elektoral, paghahari ng demokrasya’t hustisya sosyal at kung anu-ano pang mailusyong mga programa – naghuhumindig naman, sa kabilang banda, ang hindi mapapasubaliang mga katotohanan.

Katakataka pa nga ba kung mababa pa sa zero ang ibinigay na marka ng mga mamamayan kay La Gloria noon lamang Hunyo 2007?

Una, sa kanayunan man o kalunsuran, tumitindi ang gutom at karalitaan kahit sinasabing patuloy na umuunlad ang pambansang ekonomiya. Sa Mindanaw na lamang – batay sa mga pag-aaral – 21.3% ng mga mamamayan ang nagugutom, 12.5% o higit pa sa Kamaynilaan, at mga 17% sa buong bansa. Maliwanag na tumitindi ang disempleyo at kawalan ng oportunidad sa bansa kaya napipilitang mandayuhan at magpaalipin sa kung saanmang sulok ng mundo ang milyun-milyong manggagawang Pilipino. Katotohanan ding nadaragdagan pa ang napakarami nang mamamayang walang bahay, walang lupa, walang-wala. Tanggapin nang umuunlad ang ekonomiya – sa kapakanan ng argumento – naramdaman na ba ng masang sambayanan ang naturang kaunlaran? Nalasap na ba iyon ng kanilang bituka at nalahiran niyon, kahit bahagya, ang kanilang pang-araw-araw na buhay?

Ikalawa, mulang 2001 hanggang ngayon, naging talamak ang katiwalian sa iba’t ibang sangay ng gobyerno at usad-pagong naman ang hustisya para maparusahan ang mga kinauukulan. Sabi nga, ang mga kakaning-itik lamang ang kayang dagukan ng batas samantalang nagpapasasa sa pera ng bayan ang hari-hariang mga salabusab. Ano na ang nangyari sa jueteng payola, sa maalingasaw na mga kontratang tulad ng North Rail, Macapagal Blvd., PIATCO, at Venable LLP, bukod pa sa niwaldas na pondo sa pataba sa lupa (fertilizer scam), maanomalyang transaksiyon ng Comelec sa pagbili ng “automated counting machines,” at iba pa, at iba pa?

Ikatlo, sa kabila ng itinatambol na mga reporma sa sistema ng eleksiyon, ano na ang wakas ng “Hello Garci” na nagdulot ng matinding pag-aalinlangan ng mulat na mga mamamayan sa pagkakapanalo ni La Gloria sa eleksiyong pampanguluhan noong 2004? Sapagkat hindi naman naparusahan ang mga kinauukulan – unang-una na ang isang Virgilio Garcillano – at itinaas pa ng ranggo ang mga militar na nabanggit sa naturang kontrobersiyal pa ring tape, lalo pa ngang lumagabog ang kredibilidad ni La Gloria. At, parang nauulit ang lahat sa Magindanaw, nagkalat pa sa katatapos na eleksiyon ang isang Lintang Bedol.

Ikaapat, bagaman bukang-bibig ng pambansang liderato ang pagmamahal sa kalayaan at demokrasya, lalo na ang pangangalaga sa sagradong mga karapatang pantao o kalayaang sibil ng mga mamamayan, kabaligtaran naman ang mga hakbang ni La Gloria. Maliwanag nga itong napatunayan sa mapanikil niyang mga dekrito at proklamasyon na, sa opinyon ng Korte Suprema, ay labag sa Konstitusyon. Tuluy-tuloy pa nga ang mga pagdukot at pagpatay na pampulitika laban sa mga puwersang makabayan at progresibo at tandisang mga kritiko ng umiiral na rehimen. Puspusan pa nga ang pagkilos ng mga kinauukulan para ganap na ipatupad ang tiraniko’t mala-batas militar na HSA (Human Security Act) na sasalaula sa demokratikong mga proseso, magbubunsod ng higit pang mga karahasan at didiskaril sa usapang pangkapayapaan sa CPP-NPA man o sa MILF.

Batay sa mga nabanggit, at umiiral na reyalidad ng pamumuno sa bansa ni La Gloria – pabanguhin man siya ng kanyang mga tambolero sa pamamagitan ng mga retorika’t inimbentong estadistika o purihin man niya’t buhatin ang sarili – ano pa nga bang grado ang maaasahan niya mula sa namumulat na mga mamamayan? Kulelat?

Read Full Post »

SANA At SANA Pa

(Editoryal)

SA Hulyo 23, nakatakda ang ika-7 SONA (State of the Nation Address) ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo. Natural, mamamayagpag na naman siya sa bulwagan ng diumano’y marangal na Kongreso at buong sigabong ipapangalandakan, sa pamamagitan ng hungkag na mga retorika, ang kagilagilalas na nagawa ng kanyang rehimen para sa kaunlaran ng bansa’t sambayanan.

Tulad din ng iba pang mga SONA ng kung sinu-sinong naging Presidente ng bansa, iduruyan niya lamang sa ilusyon ng mga pangako at maambisyong mga programa ang dayukdok na sambayanan. Natural, unang-una, muli niyang itatambol at itatampok ang mahusay niya diumanong mga programa para sa pagpapaunlad sa tinagurian niyang “Super Regions” at, gayundin, ang kanyang nakahihilong pangarap na maihatid at mapabilang ang bansa – sa loob ng 20 taon – sa daigdig ng mauunlad at industriyalisadong mga bansa (First World) na wari bang, sa isang banda, mananatiling nakapagkit ang kanyang puwit sa trono ng kapangyarihan sa gayong kahabang panahon.

Batay na rin sa pahayag kamakailan ni Sekretaryo Ignacio Bunye ng Malakanyang, bibigyang-diin ni La Gloria sa kanyang walong ulit nang nirebisa’t patuloy na kinikinis na talumpati sa nakatakdang SONA ang mabulaklak na landas na tatahakin ng ekonomiya, ang pagkakaroon ng katatagang pampulitika, at pag-iral ng tunay na hustisya sosyal. Gayundin, hindi niya kalilimutang pag-ukulan ng pansin ang kapayapaan sa Mindanao, ang puspusang pagpapaunlad sa naturang rehiyon, at ang patuloy na pakikibaka laban sa sinasabing terorismo kaugnay ng mga patakaran ni Presidente George W. Bush ng Estados Unidos laban naman sa kinababaliwan nitong pandaigdig o global na terorismo.

Tiyak, batay na rin sa reyalidad at umiiral na pambansang kalagayan, kahit kinisin pa nang kinisin ang nilalaman at pagkakasulat, mamumutiktik lamang sa malinaw na mga kontradiksiyon ang SONA ni La Gloria sa Hulyo 23. Hanggang kontrolado ng iilang pamilya ang pambansang pulitika’t ekonomiya (60 pamilya lamang ayon sa manunulat na si Stanley Karnow), at isang-ikalimang (1/5) bahagi lamang ng populasyon (ayon naman kay Padre John Doherty, SJ) ang nagpapasasa sa 50% ng pambansang kita, at hindi nababago ang balintunang balangkas ng lipunan, malabong maghari sa bansa ang tunay na hustisya sosyal. Habang nakatali sa asintos ng dayuhang interes, lalo na mapandambong na dikta’t mga patakaran ng imperyalismong Amerikano – at tau-tauhan pa nga nito o kasabuwat ang pambansang liderato – suntok sa buwan na magkaroon ng pambansang industriyalisasyon at maihatid sa rurok ng kaunlaran, gaya ng mailusyong pangarap ni La Gloria, ang pambansang ekonomiya’t “matatag” niyang Republika.

Paano rin makakamit ang katatagang pampulitika kung puspusang isinusulong pa ng Estado at ng naghaharing pambansang liderato ang paninikil at pagsalaula sa sagradong mga karapatang sibil ng sambayanan at, gayundin, kung mismong ang mga ito ang unang-unang nagbabasura sa demokratikong mga proseso? Maliwanag na halimbawa ang nagdaang mga hakbang ng umiiral na rehimen (E.O. 464, CPR, Proklamasyon 1017, at iba pa). Hindi pa nga nalulutas, at patuloy pa, ang mga pagdukot at pagpatay na pampulitikang kinasasangkutan diumano ng AFP (Armed Forces of the Philippines), narito pa nga ngayon ang tiraniko’t mala-batas militar na HSA o batas kontra-terorismo na umaani na ng matinding mga pagtuligsa at sunud-sunod na mga kilos-protesta.

Sa halip na isulong nga ng Estado ang talastasang pangkapayapaan sa tropang MILF (Moro Islamic Liberation Front) at, gayundin, sa CPP-NPA, lalo pa lamang nitong pag-aalabin at palulubhain ang lahat sa pamamagitan ng patakarang ngipin sa ngipin o dahas kontra dahas. Sapagkat itinuturing nang terorista ng gobyerno ang naturang mga grupo, maliwanag na gagamitin ang HSA laban sa mga ito. “Maliwanag ang mensahe ng batas,” sabi nga ni Bunye. Tutugisin at dudurugin, binigyang-diin ng Malakanyang, ang lahat ng maaari nitong ituring na terorista batay sa napakasaklaw, ngunit napakalabo, nitong depinisyon ng terorismo kaya, sa isang banda, maaaring terorismo na rin maging ang lehitimong pagtuligsa’t paghingi ng pambansang pagbabago sa ilalim ng administrasyong Arroyo.

Makabuluhan tuloy hanggang ngayon, at higit na makatotohanan, ang obserbasyon noon ng yumaong Sen. Claro M. Recto na magkatulad ang kalagayan ng bansa sa kalagayan ng Cuba bago pinatalsik nina Fidel Castro ang diktadura’t masamang rehimen ni Fulgencio Batista. Ganoon din ang obserbasyon noon ni Carl Rowan (dating direktor ng US Information Agency). Ayon kay Rowan, “umiiral ang pagwawalang-bahala ng naghaharing-uri, ang pagkakaroon ng mga subersibo at gerilya sa kabundukan, ang patuloy na pag-ungol ng disgustadong mga estudyante’t intelektuwal sa mga siyudad, at napakaliit na minorya ang mahigpit na kumukontrol sa kayamanan ng bansa.” Idinagdag niyang “nagigising na ang masa sa katotohanang ito at nakikita na nila ang kasalanan ng isang oligarkiyang gumagamit ng katiwalian, at umuupa ng mga mamamatay-tao para makapanatili sa kanilang pribilehiyadong katayuan.” Kung hindi diumano magigising ang naghaharing-uri sa pangangailangan ng masang sambayanan, dagdag niya, “maaaring magkaroon ng malaking gulo sa bansa.”

Natural, at dapat nang asahan, pasisinungalingan ni La Gloria sa kanyang SONA ang umiiral na tiwali’t masamang pambansang kalagayang nakita na noon pa man nina Recto at Rowan at, tiyak, iduruyan nga niya sa rurok ng pag-asa’t mahalimuyak na kinabukasan ang dayukdok na sambayanan. Parang sirang plaka ng ponograpo, paulit-ulit nga lamang ang mga nilalaman ng SONA ngunit, sa kabilang banda, paulit-ulit ding idaraing ng mga mamamayan: SANA, SANA NGA!

Read Full Post »

HSA: Terorismo Ng Estado

(Editoryal)

SA ISANG bansang may malalabnaw na utak ang mga namumuno sa gobyerno at parang mga garapatang hindi makahiwalay sa puklo ng imperyalismong Amerikano, hindi na katakatakang paratangan agad na subersibo at terorista na ang sinumang tao o grupong nagtataguyod ng makabayan, makatao at progresibong mga adhikain, lalo na laban sa sugapa sa kapangyarihang pambansang liderato at mapandambong at mapaghari-hariang interes ng Estados Unidos dito. Napatunayan na ito, sa maraming pagkakataon, noon pa mang nagdaang mga rehimen at, lumilitaw, nagiging grabe pa ang lahat sa administrasyon ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo.

Unang-una, hindi pa rin masugpo, at walang nalulutas, sa serye ng mga pagdukot at pagpatay na pampulitika na karaniwang mga biktima’y miyembro ng mga organisasyong itinuturing na maka-Komunista o lantarang mga kritiko kaya ng kasalukuyang liderato’t sistema ng gobyernong mapanikil sa mga karapatang sibil ng sambayanan o mapanalaula sa demokratikong mga proseso mapangalagaan lamang ang pansariling mga interes at ambisyon sa kapangyarihan. Ikalawa, bilang pangangayupapa sa dikta ni Presidente George W. Bush ng Amerika kaugnay ng inimbento nitong giyera kontra diumano sa global na terorismo, igigilgil na nga sa Hulyo 15 ang diktatoryal, despotiko’t mapang-abusong mala-batas militar na HSA (Human Security Act) o batas kontra-terorismo.

Batay na rin sa pahayag kamakailan ng dalawang pangunahing anghel de la guwardiya ng Malakanyang, malamang kaysa hindi na abusuhin ng mga kinauukulan at gawing instrumento pa ng terorismo ng Estado laban sa sambayanan ang HSA. Ipinangalandakan na nga ni Sekretaryo Norberto Gonzales, tagapayo ni La Gloria sa pambansang seguridad, na maaaring gamitin ang nasabing batas upang ituring na terorista ang mga kalaban lamang sa pulitika. Walang kagatul-gatol at arogante namang sinabi ni Sekretaryo Raul Gonzalez ng Katarungan na, sa pamamagitan ng HSA, maaari nang pakinggan ang usapan sa telepono (wiretapping) ng mga peryodista at iba pang hinihinala pa lamang na mga terorista.

Bagaman sinasabi ng mga tambolero ng rehimen na may ilalatag na mga regulasyon at mekanismo upang hindi maabuso, lalo na ng mga pulis at militar, ang HSA, napakalabo naman dito ang depinisyon o kahulugan ng pagiging terorista. Depende na sa mga diyus-diyosan sa gobyerno, batay sa dispalinghado nilang lohika, kung ituturing nilang terorista o hindi ang sinuman at kung labag sa batas o hindi ang kanilang mga kahingian. Halimbawa, maaari nang ituring na terorista ang mga humihinging umalis na sa poder si La Gloria o baguhin kaya ang napakabalintunang sistema ng lipunang naghahari sa pulitika’t ekonomiya at naglulublob sa grasya’t pribilehiyo ang iilang elitista’t uring mapagsamantala habang, sa kabilang banda, nananatiling nagdaralita’t dayukdok ang malawak na sektor ng sambayanan.

Sa ilalim ng HSA, terorismo na ang “paghahasik ng takot at kalituhan” at “pamimilit sa gobyernong ipagkaloob ang mga kahingiang labag sa batas.” Samakatuwid, mga hakbang na ng terorismo maging ang mapayapang mga demonstrasyon at kilos-protestang tumutuligsa sa balintunang mga patakaran ng gobyerno na, kung tutuusin, sagrado itong karapatan ng mga mamamayan na ginagarantiyahan ng umiiral na Konstitusyon kaugnay ng mga karapatang sibil at pantao (Bill of Rights). Sapagkat masusugid na basalyos ni La Gloria — tulad nina Ermita, Gonzales at Gonzales, at kung sino pa – ang bubuo ng Konseho Kontra-Terorismo na papapel bilang imbestigador, hukom at taga-bitay sa ilalim ng naturang batas, tiyak, kaysa hindi, na walang habas na gamitin ng mga nasa poder ang HSA laban sa itinuturing nilang mga kalaban sa pulitika at, gayundin, sa sambayanang patuloy na humihingi ng lantay na mga pagbabagong pampulitika, pang-ekonomiya’t panlipunan sa bansa.

Ano pa nga ba ang demokratikong mga proseso kung, sa ilalim ng naturang batas, maaari nang hulihin at bulukin sa bilangguan ang sinuman – batay lamang sa kapritso’t baluktot na lohika ng Konseho Kontra-Terorismo – kahit walang kaukulang “mandamiento de arresto” o wala pang matibay na ebidensiya at “pinaghihinalaan” lamang ang kinauukulan? Ano pa ang saysay ng demokratikong mga proseso kung maaaring basta na lamang kumpiskahin ng gobyerno ang deposito sa bangko at iba pang ari-arian ng sinumang “hinihinalang” terorista? Ano pa ang kahihinatnan ng isinusulong ng gobyernong usapang pangkapayapaan sa CPP-NPA at MILF (Moro Islamic Liberation Front) kung, sa ilalim ng HSA, terorista nang itinuturing ang dalawang grupong ito?

Saanmang punto tingnan ngayon, higit pang mga problema – sa halip na malutas ang napapanaginipang terorismo – ang tiyak na idudulot sa bansa’t sambayanan ng HSA, unang-una na ang nakaugalian at tumitinding paglabag ng umiiral na rehimen sa mga karapatang pantao at ang lalong pagsalaula pa, sa isang banda, sa Konstitusyon at demokratikong mga proseso. Sa ilalim ng isang sibilisadong lipunang nagmamahal diumano sa demokrasya, hindi dapat magkapuwang at umiral ang isang batas na gaya ng HSA. Sa halip na mapangalagaan nito ang mga mamamayan laban sa sinasabing terorismo, isusulong lamang nito ang terorismo ng Estado laban sa makabayan at progresibong mga mamamayan – lalo na nga’t ipatutupad ito ng isang iresponsableng liderato. Sa ano’t anuman, lagi at lagi namang isinusumpa ng kasaysayan ang mga diktador at mapang-abuso sa kapangyarihan.

Read Full Post »

Hulyo 4: Huwad na Kasarinlan

(Editoryal)

MATAPOS linlangin ng pamunuang Amerikano at walanghiyaing agawin ng mga ito ang idineklarang kalayaan ng bansa ng burges-liberal na tropa ni Hen. Emilio Aguinaldo sa kamay ng kolonyalistang mga Kastila noong Hunyo 12, 1898 — sinakop nga ng lahi ng mga Yankee ang Pilipinas sa pamamagitan ng Tratado sa Paris at binayaran ng $20-M ng Estados Unidos ang Espanya para maging kolonya naman nito ang bansa. Pinairal nila dito noon, sa halos 50 taon, ang imperyalista nilang mga patakaran at interes, pampulitika man, pang-ekonomiya, pang-edukasyon o panlipunan na, higit na masama, umiiral pa rin hanggang ngayon.

Sa pamamagitan ng Batas Tydings – McDuffie na pinagtibay ng gobyernong Amerikano noong 1934 na nangakong ibabalik nila ang kasarinlan ng Pilipinas 10 taon matapos pagtibayin ang dinisenyo nilang kolonyal na Konstitusyon ng 1935. Sa ilalim ng naturang batas, tiniyak na mananatili ang karapatan ng mga korporasyon at mamamayang Amerikano na magkaroon ng mga ari-arian sa Pilipinas, magtalaga ng mga tropa’t magtayo ng mga base militar sa malawak na teritoryo nito. Gayundin, tiniyak din ang pagpapatupad ng malayang kalakalan ng Amerika’t Pilipinas.

Sa ilalim pa ng minamaniobra nila noong rehimeng Roxas, iba’t iba nang imperyalistang pagsasamantala ang kapalit ng diumano’y kasarinlang ibinalik noong Hulyo 4, 1946. Nariyan ang Batas sa Ari-arian na nagtadhanang hindi maaaring pakialaman ang lahat ng lupa’t gusali’t iba pang ari-ariang pag-aari na ng mga Amerikano bago, at pagkatapos, ng Hulyo 4, 1946. Nariyan ang Batas Bell sa Kalakalan at Parity Rights na nagpahintulot na dambungin ng kapitalistang mga Amerikano ang likas na yaman ng bansa at diktahan ng Estados Unidos maging ang taripa at halaga ng piso kontra dolyar.

Nariyan pa rin nga ang Kasunduang Militar ng Amerika at Pilipinas na nagpahintulot sa pagtatayo ng mga base militar nila dito na napalayas lamang pagkatapos ng 99 na taon pero, sa kabilang banda, nahalinhan naman ngayon ito ng VFA (Visiting Forces Agreement) na, hindi maikakaila, instrumento pa rin ng mga Amerikano upang supilin ang mga kilusang makabayan at progresibo o laban sa interes ng Amerika dito. Hindi na tuloy dapat ikagulat ngayon kung bakit nag-aalok ng tulong na militar sa AFP ang Amerika kamakailan para lipulin diumano ang CPP-NPA at iba pang tropang agad nilang binabansagang mga terorista. Bilang paghohosana kay Presidente George W. Bush ng kasalukuyang rehimen, lumilitaw na hindi na mahahadlangan ang pagpapatupad na nito ngayong Hulyo ng masahol pa sa teroristang HSA (Human Security Act) o batas kontra-terorismo.

Sapagkat ginawa nilang tau-tauhang sunud-sunuran o papet ang pambansang liderato, mula pa kina Osmena, Roxas at Quezon hanggang ngayon, malaya nilang nahakot sa murang halaga ang asukal, abaka, niyog, troso, mineral at iba pang hilaw na materyales at, sa kabilang banda, ginawa nilang tambakan ng sobra nilang mga produkto’t kapital ang bansa, tulad na lamang ng mga gamot at kemikal at mga kagamitang medikal, bukod pa sa kung anu-ano pang mga produktong ayaw na yatang tangkilikin sa kanilang bansa ng mga mamamayan nila.

Hindi maikakaila, iginilgil at pinairal nila sa bansa ang isang edukasyong kolonyal at nasa wikang Ingles na, kung tutuusin, ay mabisang instrumento ng pampulitikang indoktrinasyon ng sambayanan para mangayupapa ang mga ito sa mga bagay at pagpapahalagang maka-Amerikano. Kinontrol din nila maging ang daluyan ng malayang komunikasyon (radyo, telebisyon, babasahin at maging internet ngayon) para mapalaganap ang kanilang mga propaganda’t maianunsiyo pa ang kanilang mga produkto upang tangkilikin ng mga mamamayang Pilipino sa kapinsalaan ng lokal na mga industriya.

Dahil sakal-sakal pa rin ng diyus-diyosang Amerikano ang halos lahat ng antas ng pambansang larangan, hindi na tuloy katakataka kung manatiling bitukang agrikultural nito ang Pilipinas at patuloy na anino lamang ang pambansang industriyalisasyon habang, sa kabilang banda, nagdaralita’t busabos ang masang sambayanan, ipinagkakait sa kanila ang tunay na hustisya sosyal at binabansot ang kanilang makabayan at mapagpalayang mga adhikain tungo sa pambansang katubusan.

Sa maikling salita, kahit ibinalik ng mga Amerikano noong Hulyo 4, 1946 ang inagaw nito sa kamay ng mga rebolusyonaryong Pilipino na idineklarang kasarinlan noong Hunyo 12, 1898, nananatili pa ring huwad hanggang ngayon ang naturang kalayaan at kasarinlan, lalo’t nadidiktahan nito at napapaikot sa kanilang imperyalistang mga layunin ang walang gulugod at kasabuwat pang pambansang liderato. Naiparatang tuloy noon ng yumaong makabayang Sen. Claro M. Recto na kaakibat ng huwad na kasarinlang ito ang isang bagong pang-aalipin.

At hindi naiwasang ipayo noon ni Recto sa sambayanang Pilipino: “Mangarap tayong kagaya ni Bonifacio, at ipagpatuloy natin ang pakikibaka para sa ganap na katubusan ng ating lahi mula sa kamay ng bagong pang-aalipin, at huwag tayong padala sa takot at pag-aalinlangan, bagaman maaari tayong salubungin ng dambuhalang mga alon sa ating paglalakbay.”

Read Full Post »