Para Lamang Mga Talahib

(Editoryal)

KAHIT dapat nang magretiro sa serbisyo militar si Hen. Hermogenes Esperon, Jr.  bilang hepe ng estado mayor ng Hukbong Sandatahan ng Pilipinas sa  Pebrero 9, 2008 dahil 56 na taong gulang na siya, pinalugitan pa ng tatlong buwan – o baka muli pang palugitan hanggang 2009 – ni  Presidente Gloria Macapagal-Arroyo ang termino ng panunungkulan ng naturang heneral sa layunin diumanong mawakasan ang may apat na dekada nang rebolusyonaryong pakikibaka ng CPP-NPA bago matapos ang 2010.

Maaalaala, nagsimulang manungkulan sa kasalukuyang puwesto si Esperon noong Hulyo 21, 2006 nang halinhan niya ang nagretirong si Hen. Generoso Senga.  Kung susundin ang probisyon ng PD (Presidential Decree)  1636, na sinusugan ng PD 1650, sapilitang magreretiro sa edad na 56 ang sinumang militar at, bagaman, tatlong taon ang termino ng panunungkulan ng hepe ng estado mayor ng AFP (hanggang Hulyo 21, 2009 para kay Esperon), nilinaw naman ng probisyon ng Batas ng Republika Blg. 8186 na dapat na ngang magretiro ang sinumang militar na 56 na ang edad kahit hindi pa tapos ang kanyang termino sa puwesto.

Sa kasong ito ni Esperon, maliwanag na nilabag na naman ni La Gloria ang Seksiyon 5 at 7 ng Artikulo XVI ng Konstitusyon na nagtatadhanang maaari lamang palugitan ang panunungkulan ng hepe ng estado mayor sa panahon ng giyera o pambansang emerhensiyang idineklara ng Kongreso.  Nagdeklara na ba ng giyera o pambansang emerhensiya ang Kongreso?  Marami tuloy ang nagsasabing hindi ang pagpuksa sa CPP-NPA ang pangunahing dahilan kaya pinalugitan ang panunungkulan ni Esperon kundi, higit sa lahat, ang malaking utang na loob ni La Gloria sa kanya  noong halalang presidensiyal ng 2004, bukod pa nga sa hanggang langit na debosyon nito sa Reyna ng Malakanyang.

Ikinatuwiran ni La Gloria, sa kabilang banda, na “sumusulong na ang kampanya laban sa NPA at inaasahan naming lalong susulong ito sa darating na ilang buwan kaya mahirap magpalit ng mga kabayo” sa panahong ito.  Kung gayon, natural nga na panatilihin sa puwesto – legal man o ilegal —  si Esperon na naninindigang lalabanan niya ang NPA hanggang wakas kaya, ayon sa kanya, “maaaring maging madugo” ang darating na ilang buwan. Sa unang tatlong buwan ng 2008,   layunin diumano ni Esperon na lansagin ang 17 prenteng gerilya sa sinasabing 87 prente nito sa iba’t ibang dako ng kapuluan.  Kayang-kaya diumanong gawin ito ng kanyang tropa sapagkat, sabi pa niya, mahina na ang puwersa ng  NPA at binubuo na lamang ng 5,760 armadong mandirigma kumpara sa mga 80,000 tropang militar.

Ilang heneral na ba, maging noong nagdaang mga rehimen, ang nangarap at nangalandakang wawakasan nila ang rebolusyonaryong pakikibaka ng CPP-NPA?  Bakit tumagal ito ngayon ng apat na dekada?  Kung susuriin, hindi marahas na opensiba militar o kamay na bakal ang lunas sa bagay na ito.  Sa kasaysayan ng  mga bansang may mga kilusang rebolusyonaryo, hindi nawakasan ng puspusang pananalakay ng militar ang gayong mga kilusan.  Maaaring natalo sila sa ilang sagupaan, nahuli o napatay ang ilang lider at miyembro nila,  ngunit bakit  patuloy at patuloy na may humahalili sa kanila upang ituloy ang pakikibaka?

Kung susundan tuloy ngayon ang takbo ng utak ni La Gloria at ng mga Esperon, kamay na bakal at karahasan ng militar – at tiyak  na madadamay at magbubuwis din ng buhay maging ang inosenteng mga mamamayan – ang tanging makalulunas sa apat na dekada nang rebolusyonaryong pakikibaka ng CPP-NPA.  Bakit hindi muna sikapin ng gobyernong  isulong ang usapang pangkapayapaan, talakayin ang mga repormang panlipunan, pangkabuhayan at pampulitika, gaya ng panukala mismo ni Jose Ma. Sison, punong kasangguning pampulitika  ng NDFP (National Democratic Front of the Philippines)? 

Sabi nga, magiging dispalinghado lamang ang anumang pagsisikap ng kasalukuyang rehimen – o ng susunod na mga rehimen – na wakasan ang rebolusyonaryong pakikibaka ng CPP-NPA hanggang hindi masusing inuugat ng pambansang liderato ang pangunahing mga dahilan ng paghihimagsik ng mga iyon.  Hanggang abusado sa kapangyarihan ang mga kinauukulan, kabi-kabila ang inhustisya’t pagsasamantala, at naglulublob sa pribilehiyo’t kayamanan ang iilang naghahari-harian sa lipunan samantala, sa kabilang banda,  mailap sa masang sambayanan ang tunay na hustisya sosyal at patuloy pa silang inginungudnod sa karalitaan at kawalang-pag-asa ng uring mapagsamantala.

 Samakatuwid, kahit ibuhos pa ng rehimen ang lahat nitong puwersa laban sa CPP-NPA o iba pang nagrerebeldeng mga grupo, at hindi naman nalulunasan ang matindi nang mga problemang panlipunan, pampulitika’t pangkabuhayan,  para lamang mga talahib na muli’t muling susulpot at mamumulaklak – silaban man nang silaban – ang gayong mga rebolusyonaryong kilusang naghahangad ng pambansang pagbabago para sa masang sambayanan.

Read Full Post »

Tanghalan ng Panlilinlang

(Editoryal)

\MULA nang pairalin sa bansa ang demokrasyang tatak-Amerika, naging mabisang instrumento na ng uring mapagsamantala ang moro-morong eleksiyon upang magrigodon sa poder at pamamahala sa bansa ang mga kinatawan ng uring mapagsamantala. Hindi na tuloy katakataka kung bakit, ngayon pa lamang, kahit grabe na’t santambak ang mga problema ng bansa na dapat na unahin nilang pag-ukulan ng panahon at pagsikapang lunasan, nagbabalyahan na ang mga ito kung sino ang dapat maging Presidente ng Republika kapag naghalalan sa 2010.

Nagsimula pa sa panahon nina Quezon, Roxas at Osmena, hali-halili lamang sa pag-upo sa inodoro ng kapangyarihan ang mayaman at maimpluwensiyang mga pamilya upang pangalagaan, unang-una, ang ganid at oportunistang interes ng mga kagaya nilang asendero’t kapitalista. Ilang angkan nga ba lamang ang sugapang kumakatawan sa pambansang liderato?

Higit na masama, ibenta man ang kasarinlan at dignidad ng bansa at ilubog sa kumunoy ang ekonomiya nito, walang pakundangan pa silang nakikipagsabuwatan sa mapandambong na dayuhang mga interes makapanatili lamang sa kapangyarihan kahit ingudngod sa karalitaan at kawalang-pag-asa ang masang sambayanan.

Ayon tuloy sa manunulat na si Stanley Karnow – batay sa kanyang aklat na “In Our Image” — naging tau-tauhan o papet lamang ng Estados Unidos ang mga naging presidente ng bansa. Sino nga ba — unang-una na si Presidente Gloria Macapagal-Arroyo ng Matatag na Republika – ang hindi naging masugid na tagahimod ng kuyukot ng imperyalistang mga patakaran ng Amerika?

Dahil sa nabanggit na umiiral na kalakaran sa pambansang pulitika, natural nga lamang na laging inutil ang bawat eleksiyon tungo sa tunay na pambansang pagbabago. Kung tutuusin, lumilitaw na laro lamang ng uring naghahari-harian sa lipunan ang pulitika’t eleksiyon sa bansa para lamang patuloy nilang mapagsamantalahan ang bayan. Pana-panahon nga lamang ang pandarambong sa pondo ng gobyernong galing sa pawis at dugo ng dayukdok na mamamayan. Alin nga bang rehimen nang maluklok sa kapangyarihan ang hindi nagsamantala’t nandambong sa sambayanan?

Sapagkat magkakabalahibo’t may pare-parehong hindi mabundat-bundat na sikmura ang mga pulitikong ito, at kinakatawan nila ang magkakatulad na interes ng uring mapagsamantala, hindi na rin katakataka kung ang dating nangangalandakan ng pagmamahal sa bayan at malasakit sa kapakanan ng milyun-milyong maralita sa panahon ng mabuladas na kampanya, ang sila namang maging pasimuno ng katiwalian at dispalinghado’t makasariling pamamahala sa bayan kapag nanalo na sa isang eleksiyong laging umaalingasaw sa pera’t hitik ng karahasan, hokus pokus o dayaan.

Kung napatalsik man sa poder ang dating masama, tiwali’t abusadong rehimen, asahan na, sabi nga, na masama rin – o higit pang masama – ang papalit na rehimen upang pagpasasaan lamang ang kayamanan ng bansa at busabusin ang masang sambayanan. Sa maikling salita, sapagkat sila na ang nasa poder, mapangalagaan lamang ang makasarili’t ganid na mga interes at ambisyon, maaari na nilang gawin ang lahat – salaulain man ang Konstitusyon, sikilin man at labagin ang sagradong mga karapatang sibil ng mamamayan, o walang pakundangang pagpistahan ang pondo ng naghihirap na bansa. Ano nga ba kung nagtitiis mamaluktot sa gutom ang bayan basta sila’y nagtatampisaw sa pribilehiyo, karangyaan at kapangyarihan?

Ngayon pa nga lamang, kahit malayo pa ang 2010, sinimulan nang buksan ng uring mapagsamantala ang telon ng tanghalan ng panlilinlang upang bolahin o utuin ang sambayanang patuloy na nangangarap ng isang tunay na makabayan, makatao, maunlad at demokratikong lipunan. Pero, sa kabilang banda, kung dati ring magkakauring mga artista ng bulok na “status quo” na nagsipagpalit lamang ng damit upang magmukhang tunay na tao ang magtatanghal, ano pa nga bang bago ang mapapanood ng sambayanan? At, kung tutuusin, ngayon pa lamang, alam na alam na nila ang wakas.

Sabi nga ng mga palaaral sa pulitika ng bansa, nakasalalay sa kamay ng busabos na masang sambayanan, hindi sa palad ng mala-payaso’t sirkerong mga pulitiko, ang pambansang katubusan.

Read Full Post »

Maunlad at Matatag na Republika?

(Editoryal)

BALINTUNA pa ring ipinangangalandakan ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo na sumusulong o umuunlad ang ekonomiya ng “Matatag na Republika” dahil marahil, unang-una, sa paglakas ng piso kontra sa dolyar ng Amerika. Kung tutuusin, hindi naman resulta ito ng tunay na pambansang kaunlaran kundi ng halos $15-B ipinadadala dito taun-taon ng nagsasakripisyong migranteng mga manggagawa at patuloy na pangungutang ng gobyerno upang matugunan ang lagi nang depisito sa pambansang badyet.

Batay sa kongkretong mga datos, maliwanag na nagpopropaganda’t nag-iilusyon lamang ang naghaharing rehimen upang mapahupa ang tumitinding disgusto’t protesta ng sambayanan sa kanyang dispalinghadong liderato nang, sa gayon, patuloy pa rin siyang makapamayagpag, gayundin ang kanyang mga basalyos, sa nakasusugapang kapangyarihan, impluwensiya’t pribilehiyo.

Unang-una, kung talagang bumabangon at sumusulong ang pambansang ekonomiya, bakit – batay sa mga estadistika – 80% ng mga Pilipino ang nagtitiis mabuhay sa wala pang $2 isang araw? Habang nagdaralita ang milyun-milyong ordinaryong mamamayan, 20% lamang ng populasyon ang nagpapasasa’t nagpapakabundat sa 50% ng pambansang kita at, katunayan, lumalaki nga ng 20% taun-taon ang tubo ng pangunahing 1,000 korporasyon sa bansa. Kung totoong umuunlad ang ekonomiya at bumubuti ang pambansang kalagayan, bakit tuluy-tuloy ang pandarayuhan sa ibang bansa ng manggagawang Pilipino kahit pinagmamalupitan at inaabuso sila doon?

Sapagkat inilulubog ng bawat rehimen hanggang ngayon sa utang ang bansa (US$64-B na ang pambansang utang) upang matugunan ang lagi’t lagi nang depisito sa pambansang badyet na kulang na nga pero dinarambong pa ang 30% niyon taun-taon ng mga mandurugas sa burukrasya, halimbawa’y sa pamamagitan ng ilegal o sobra-sobra ang presyong mga transaksiyon at kontrata, bukod pa sa maalingasaw na “pork barrel” na pinagmumulan ng “kickback” ng kinauukulang “mararangal” na mga miyembro ng Kongreso, lumilitaw pa nga ngayon na malulumpo ang lubhang kinakailangang serbisyo publiko.

Sa panukalang pambansang badyet na P1.227-T para sa 2008 na malamang na pagtibayin na ng Malakanyang, P624.1-B ang itinakdang pambayad-utang (P295.8-B sa interes lamang at P328.3-B sa prinsipal). Ano pa ang matitira para maayos na mapatakbo ang gobyerno at matugunan ang pangunahing mga pangangailangan ng sambayanan? Higit pa ngang masama, parang mga piranhang hindi pa nasiyahan sa inilaang P12.2-B na regular na “pork barrel” ang mga mambabatas at isinalaksak pa sa badyet ng DPWH (Dept. of Public Works & Highways)– batay sa paratang ni Sen. Franklin Drilon – ang karagdagan pang “pork barrel” din na P13.5-B. (Maaari tuloy ihambing ito sa pinakamalaking “pork barrel” sa kasaysayan ng Kongreso ng Amerika — $24-B – na isinaksak ng mga Republican sa $286.4-B badyet ng DPWH noong 2005 at mahigpit na tinuligsa ng Citizens Against Government Waste).

Sa halip na pagsikapan ng pambansang liderato na bumalangkas ng makabayang mga patakarang pangkabuhayan at humulagpos sa dikta ng mapandambong na dayuhang mga interes na pangunahing bumabansot at lumulumpo sa pambansang ekonomiya’t nagpapalaganap tuloy ng karalitaan, at sa halip na matapat nitong pagsikapan ding pairalin sa bansa ang tunay na hustisya sosyal, ano nga ba ang nakasusukang inaatupag pa ni La Gloria at ng kanyang mga basalyos?

Cha-cha o pagbabago sa umiiral na Konstitusyon na iaangkop sa dayuhang mga interes (pagmamay-ari ng mga lupain dito, 100% sosyo’t kontrol sa mga korporasyon, pagmamay-ari maging ng pambayang mga utilidades tulad ng tubig, elektrisidad, transportasyon at telekomunikasyon, ospital at mga paaralan, at maging “mass media”) at, higit sa lahat, pagpapalawig sa termino ng panunungkulan ni La Gloria matapos man ang 2010? Higit pang masama, hindi pa nga nalulutas ang mga pagpatay na pampulitika at mga pagsalaula sa mga karapatang pantao, isinusulong pa ng rehimeng ito at gustong paghariin sa bansa ang mapanikil na mga hakbang na lalong sasalaula sa sagradong mga karapatang sibil ng sambayanan.

Nariyan, halimbawa, ang mungkahing buhayin ang kalansay nang R.A.1700 o Batas Kontra-Subersiyon, gayundin ang pagkakaroon ng Pambansang ID, upang tuluyang masugpo diumano – sa punto ng mga henyo ng rehimen – ang halos apat na dekada nang rebolusyonaryong pakikibaka ng CPP-NPA, gayundin ng MILF, bukod pa sa puta-putaking rebelyon ng iba’t ibang puwersang naghahangad ng pambansang pagbabago tungo sa isang tunay na makabayan, makatao, maunlad at demokratikong lipunan. Sapagkat pinatunayan na ng kasaysayan – lalo na noong paghahari sa bansa ng diktadurang Marcos – ang pagiging abusado sa kapangyarihan ng mga awtoridad, ano pa nga ba ang aasahan ng sambayanan sa gayong mga plataporma ng rehimen? Batay sa mga nabanggit, ito ba – kung gayon – ang ipinangangalandakang maunlad at Matatag na Republika?

Read Full Post »

Kuta ng Ipokrisya

KUNG kinilala sa Estados Unidos ng Amerika ang isang Ted Turner bilang may pinakamalawak na lupain (mga 800,000 ektarya o 1.7 milyong acre sa limang iba’t ibang estado doon), maituturing naman ang Simbahang Katoliko na isa sa nagmamay-ari ng libu-libo ring ektaryang lupain dito sa Pilipinas.

Sa panahon pa ng paghahari ng kolonyalismong Kastila sa bansa nagawa ng mga prayle na makapangamkam ng malalawak na lupain dito, lalo na nang ipatupad ang Batas Maura na nagtadhanang kailangang iparehistro ang lahat ng lupain upang mabigyan ng “titulo torrens” o katunayan ng pagmamay-ari na, nang malaon, naging isa sa mga dahilang nagbunsod ng maraming rebelyon na humantong sa Rebolusyong 1896.

Dahil nasusulat sa wikang Kastila ang naturang batas at hindi naunawaan ng maraming Indio, nagawa ng mga prayle na iparehistro sa pangalan ng kanilang korporasyon ang mga lupaing hindi nairehistro. Nakapagpalawak pa ang Simbahan ng mga asyenda sa pamamagitan ng donasyong lupa ng mayayamang Indio na lubos na naniwala sa aral ng Simbahan na “madali pa sa isang kamelyo na pumasok sa butas ng karayom kaysa isang mayaman sa pinto ng langit.”

Bukod sa Simbahan, batay sa datos ng Kawanihan ng Estadistikang Pang-agrikultura, 21% ng lupaing agrikultural sa bansa ang pagmamay-ari lamang ng 9,500 tao habang, sa kabilang banda, ayon na rin kay Danilo Ramos, sekretaryo heneral ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas, 2 milyong magsasaka ang nagtitiis na bungkalin at pagkunan ng pantawid-gutom ang tig-kalahating ektarya lamang bawat pamilya.

Sa Cebu, katunayan, 155 tao lamang ang may-ari ng lahat ng niyugan at maisan; sa Timog Katagalugan, 835 tao ang may-ari ng 70% ng lupaing agrikultural – 16 na pamilya lamang, halimbawa, ang may-ari ng 26,000 ektaryang tubuhan sa Batangas; sa Negros Oriental, 10 pamilya lamang ang may hawak ng halos lahat ng lupain doon at, sa Mindanaw, kontrolado naman ng dayuhang mga korporasyon ang mahigit na 207,000 ektaryang taniman ng pinya’t palmera.

Batay sa mga nabanggit, hindi na nga katakataka kung bakit milyun-milyong magsasaka at iba pang ordinaryong mamamayan ang wala ni isang dangkal na lupa at tanging libag lamang ng kanilang mga katawan ang maituturing nilang kanila ngunit kapag nahugasan sa poso, muli’t muling bumabalik naman sa lupa ng iilang propiyetaryo’t asendero.

Sapagkat inutil pa nga’t palsipikado ang batas sa reporma sa lupa at nagagawang salaulain ng tusong mga asendero at ginagawang korporasyon ang kanilang mga asyenda upang malusutan ang naturang batas, kaninong santo’t santa pa nga ba dudulog ang nagdaralitang mga magsasaka? Kay La Gloria, na lumilitaw pang kaalyado ng malalaking asendero o sa Simbahan na waring paimbabaw o pagkukunwari naman ang ipinangangaral na kawanggawa at pagkalinga sa mga maralita’t hindi pinagpala ng mahabagin nilang Diyos sa kaitaasan?

Bakit nga ba doble-kara ang Simbahan hindi nga lamang sa isyu ng reporma sa lupa? Maaalaala, pinagmalasakitan at tinulungan ng mga opisyal ng Simbahan ang 55 magsasakang Higaonon na naglakad mulang Sumilao, Bukidnon hanggang Malakanyang upang hinging ibalik sa kanila ng San Miguel Corp. ang 144 na ektaryang lupaing naipagkaloob na sa kanila noon ng DAR o Kagawaran ng Repormang Pansakahan. Pero, sa kabilang banda – sa kabila ng desisyon ng Korte Suprema noong Disyembre 21, 2007 pabor sa mga magsasaka – ayaw namang ipasakop ng Simbahan sa reporma sa lupa ang 268.5 ektarya nitong lupaing agrikultural sa Nueva Caceres, Camarines Sur na, kung tutuusin, baka kahinahinala pa ang sistema kung bakit naging ari-arian nito?

Sabagay, ano pa nga ba ang dapat asahan ng sambayanan mula sa Simbahan? Sa panahon pa man ng mga prayleng Kastila sa bansa, kilala na ang Simbahan bilang matibay na kuta ng ipokrisya’t huwad na kabanalan.

Read Full Post »